Astronomowie znaleźli wyjątkowy obiekt, który wydaje się być stworzony z materii wewnętrznego Układu Słonecznego w czasach, gdy powstawała Ziemia, a następnie przez miliardy lat znajdował się w Obłoku Oorta. Obserwacje przy pomocy teleskopu VLT, który należy do ESO, a także Teleskopu Kanadyjsko-Francusko-Hawajskiego (CFHT), pokazują, że C/2014 S3 (PANSTARRS) jest pierwszym odkrytym obiektem na długookresowej orbicie kometarnej, który posiada cechy pierwotnej planetoidy z wewnętrznego Układu Słonecznego. Może dostarczyć ważnych wskazówek na temat tego, w jaki sposób uformował się Układ Słoneczny.
W artykule opublikowanym w czasopiśmie Science Advances, główna autorka Karen Meech z Instytutu Astronomii Uniwersytetu Hawajskiego oraz jej współpracownicy, wysuwa wnioski, że kometa C/2014 S3 (PANSTARRS) powstawała w wewnętrznych rejonach Układu Słonecznego w tym samym czasie, kiedy powstawała Ziemia, a następnie na wczesnym etapie kometa została wyrzucona dalej.
Obserwacje sugerują, że jest to pierwotne ciało skaliste, a nie współczesna zabłąkana planetoida. W takiej sytuacji mamy do czynienia z potencjalnym elementem budulcowym planet skalistych takich jak Ziemia, który został wyrzucony z wewnętrznego Układu Słonecznego i „przechowany” przez miliardy lat w głębokim zamrożeniu w Obłoku Oorta.
Karen Meech wyjaśnia nieoczekiwane obserwacje: „Znamy wiele planetoid, ale wszystkie były ogrzewane przez miliardy lat pobytu w odległościach niedalekich od Słońca. Natomiast ta jest pierwszą pierwotną planetoidą, którą możemy obserwować: została przechowana w najlepszej możliwej zamrażarce.”
C/2014 S3 (PANSTARRS) została zidentyfikowana przez teleskop Pan-STARRS1 jako mało aktywna kometa w odległości nieco ponad dwukrotnie większej niż dystans Ziemi od Słońca. Jej aktualny długi okres orbitalny (około 860 lat) sugeruje, że pochodzi z Obłoku Oorta i względnie niedawno została wytrącona na orbitę, która sprowadza ją bliżej Słońca.
Zespół naukowców od razu zauważył, że C/2014 S3 (PANSTARRS) jest nietypowa i nie ma cech takich, jak warkocz, który posiada większość komet długookresowych gdy zbliżają się na tyle blisko do Słońca. W związku z tym nazwano ją kometą „Manx” w nawiązaniu do rasy bezogonowych kotów. Po kilku tygodniach od odkrycia, badacze uzyskali widma bardzo słabego obiektu dzięki należącemu do ESO teleskopowi VLT w Chile.
Kometa C/2014 S3.
Dokładne badania światła odbitego od C/2014 S3 (PANSTARRS) wskazują, że jest to planetoida typu S, zazwyczaj występująca w wewnętrznym głównym pasie planetoid. Nie wygląda jak typowa kometa, co do których przypuszcza się, że powstały w zewnętrznym Układzie Słonecznym i są bardziej lodowe niż skaliste. Wydaje się, że materia była w niewielkim stopniu przekształcona, co wskazuje, że przez bardzo długi czas znajdowała się w głębokim zamrożeniu. Bardzo słaba aktywność typu kometarnego związana z C/2014 S3 (PANSTARRS), zgodna z sublimacją lodu wodnego, jest około milion razy słabsza niż aktywność komet długookresowych w podobnych odległościach od Słońca.
Autorzy wyciągają wnioski, że obiekt ten jest prawdopodobnie zbudowany ze świeżej materii wewnętrznego Układu Słonecznego, która została przechowana w Obłoku Oorta, a teraz powraca w wewnętrzne rejony układu planetarnego.
Różne modele teoretyczne są w stanie odtworzyć większość struktur, które obserwujemy w Układzie Słonecznym. Ważną różnicą pomiędzy tymi modelami jest to co przewidują w stosunku do obiektów, które tworzą Obłok Oorta. Poszczególne modele przewidują znacząco różne stosunki ilości obiektów lodowych i skalistych. Niniejsze pierwsze odkrycie skalistego obiektu z Obłoku Oorta jest zatem ważnym testem dla przewidywań różnych modeli. Autorzy szacują, że obserwacje 50-100 takich komet typu Manx będzie potrzebnych dla rozróżnienia pomiędzy aktualnymi modelami, co otworzy nowe, bogate pole badań nad początkami Układu Słonecznego.
Współautor Olivier Hainaut (ESO, Garching, Niemcy), podsumowuje: „Znaleźliśmy pierwszą skalistą kometę, ale szukamy kolejnych. W zależności od tego jak wiele znajdziemy, dowiemy się czy olbrzymie planety przemieszczały się w Układzie Słonecznym gdy były młode, czy też może rosły spokojnie bez zbytniego ruchu.”
