Zdjęcie w tle: ESA

Nowo opublikowane zdjęcia z misji Euclid są częścią jej wczesnych obserwacji w ramach programu Early Release Observations (ERO), który ma prezentować możliwości statku i jego instrumentów.

O celach misji Euclid

Euclid to europejska misja obsługiwana przez naukowców ESA oraz NASA, która do 2030 roku ma stworzyć trójwymiarową mapę Wszechświata z czasem jako trzecim wymiarem. Ma ona obejmować jedną trzecią powierzchni nieba, dzięki czemu możliwe będzie wnioskowanie o obecności i właściwościach ciemnej materii oraz ciemnej energii. Udostępnione w maju 2024 roku zdjęcia wyznaczają początek wyników misji i ukazują jej szeroki zakres, który może nawet wykraczać poza główne założenia.

Zdjęcia programu ERO

Pięć zdjęć opublikowanych przez badaczy ukazuje możliwości instrumentów misji Euclid dotyczących poszukiwania planet swobodnych (niekrążących wokół żadnej gwiazdy), badania zewnętrznych regionów gromad gwiazd oraz mapowania ich różnych zbiorowisk. Zdjęcia ukazują zaledwie 24 godziny badań i przedstawiają ponad 11 milionów obiektów widzianych w świetle widzialnym.

Abell 2390

Obraz gromady galaktyk Abell 2390 znajdującej się w gwiazdozbiorze Pegaza przedstawia ponad 50 000 galaktyk i ukazuje zjawisko soczewkowania grawitacyjnego, które Euclid wykorzystywać będzie jako jedną z głównych technik badania ilości i rozmieszczenia ciemnej materii. Badania skupiają się również nad poznawaniem historii i ewolucji Wszechświata przez analizowanie zmian masy i liczby gromad galaktyk w czasie.

ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA, image processing by J.-C. Cuillandre (CEA Paris-Saclay), G. Anselmi

Zdjęcie przedstawiające gromadę galaktyk Abell 2390.

Messier 78

Mgławica Messier 78 znajduje się w gwiazdozbiorze Oriona. Jej zdjęcie, wykonane za pomocą kamery na podczerwień, odsłania regiony formowania się gwiazd, złożone włókna gazu i pyłu oraz odkrywa nowo powstałe gwiazdy i planety.

ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA, image processing by J.-C. Cuillandre (CEA Paris-Saclay), G. Anselmi

Zdjęcie przedstawiające mgławicę Messier 78.

NGC 6744

Fotografia ta prezentuje galaktykę spiralną, skupiając się na pasach pyłu wyłaniających się z ramion galaktyki. Obserwacja tego zjawiska ma pomóc w przeanalizowaniu roli pyłu i gazu w procesie powstawania gwiazd oraz dokładnym zrozumieniu struktury galaktyk spiralnych.

ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA, image processing by J.-C. Cuillandre (CEA Paris-Saclay), G. Anselmi

Zdjęcie przedstawiające galaktykę spiralną NGC 6744.

Abell 2764

Ten obraz gromady Abell 2764 pozwala badaczom ustalić jej promień oraz zaobserwować to, co znajduje się na jej obrzeżach. Na obrazie uchwycono również gwiazdę znajdującą się w Drodze Mlecznej. Jest ona prawie na tyle jasna, aby można było ją dostrzec gołym okiem z północnej półkuli Ziemi. Obserwacje tej gromady pozwalają na zobaczenie galaktyk, które żyły w ciemnych wiekach Wszechświata.

ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA, image processing by J.-C. Cuillandre (CEA Paris-Saclay), G. Anselmi

Zdjęcie przedstawiające gromadę galaktyk Abell 2764.

Grupa galaktyk w Złotej Rybie

Grupa galaktyk w Złotej Rybie jest jedną z najbogatszych grup galaktyk na półkuli południowej. Naukowcy wykorzystują zestaw zdobytych podczas jej obserwacji danych do badania ewolucji galaktyk. Poszukują oni również odległych pojedynczych skupisk gwiazd, znanych jako gromady kuliste, w celu prześledzenia ich dynamiki.

ESA/Euclid/Euclid Consortium/NASA, image processing by J.-C. Cuillandre (CEA Paris-Saclay), G. Anselmi

Zdjęcie przedstawiające grupę galaktyk w Złotej Rybie.

Udostępnione zdjęcia są wynikiem początku obserwacji Wszechświata przez misję. Mają one ukazać, czego będziemy mogli się spodziewać po statku i jego instrumentach podczas jego dalszych prac. Jak mówi Valeria Pettorino, naukowczyni projektu Euclid:

 „Euclid to wyjątkowa, przełomowa misja i są to jej pierwsze zbiory danych, które zostały upublicznione – to ważny kamień milowy. Obrazy i związane z nimi wyniki badań naukowych są imponująco zróżnicowane pod względem obserwowanych obiektów i odległości. Obejmują one różnorodne zastosowania naukowe, a mimo to reprezentują zaledwie 24 godziny obserwacji. Ukazują tylko skrawek tego, co może zrobić Euclid. Z niecierpliwością czekamy na kolejne sześć lat danych!”

Korekta — Rafał Górski