Treść
Na podstawie podanych krzywych blasku (wykresów jasności w magnitudo [Magnitude] od daty juliańskiej [JD]) określ, jakie typy gwiazd zmiennych zostały na nich przedstawione.
Autor: Michał Jagodziński
Podane krzywe blasku zostały wykonane dzięki danym pochodzącym z projektu OGLE (The Optical Gravitational Lensing Experiment) oraz stowarzyszenia AAVSO (The American Association of Variable Star Observers).
Rozwiązanie
Kluczowym elementem do rozwiązania zadania było skorzystanie zarówno z kształtów wszystkich krzywych blasku, jak i odczytanie skal widocznych na odpowiednich wykresach. Przydatne materiały rozwijające temat umieszczono w źródłach.
Pierwsza krzywa blasku należy do gwiazdy Cyg. Jest to mira (miryda, gwiazda typu Mira Ceti), na co wskazuje długi okres pulsacji oraz duża amplituda zmian jasności.
Druga krzywa blasku należy do gwiazdy RY Sgr. Jest to gwiazda zmienna typu R CrB (należąca do szerszej grupy gwiazd zmiennych wybuchowych/eruptywnych).
Trzecia krzywa blasku należy do gwiazdy X Cyg (nie mylić z Cyg). Jest ona cefeidą klasyczną.
Czwarta krzywa blasku należy do nowej karłowatej Z Cam – gwiazdy prototypowej gwiazd zmiennych typu Z Cam. Charakteryzują ją nieregularne okresy, w których gwiazda zachowuje względnie stałą jasność.
Piąta krzywa blasku należy do gwiazdy Aur. Jest to gwiazda zmienna zaćmieniowa typu Algola.
Szósta i ostatnia krzywa blasku należy do gwiazdy OGLE-LMC-HB-0254 – jest to gwiazda typu heartbeat, na co wskazuje m.in. charakterystyczny kształt krzywej mogący przypominać elektrokardiogram.
Zadanie pochodzi z Olimpijskiej Ligi Astronomicznej. Więcej informacji o konkursie i o obecnej edycji można znaleźć na stronie: https://almukantarat.pl/liga-astronomiczna/.
Korekta – Zofia Lamęcka
- OLGE.ASTROUW.PL: Mira (dostęp 21.7.2025)
- Wikipedia.org: R Coronae Borealis
- OGLE.ASTROUW.PL: Cefeidy klasyczne
- H. Kartunnen i in., Astronomia ogólna. Wyd. 1 – dodruk 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2021 – s. 276 (rozdział 14.2. Gwiazdy zmienne. Zmienne pulsujące, w tym Tabela 14.1 Główne właściwości zmienych pulsujących...). ISBN 978-83-01-20808-0.
- Wikipedia.org: Dwarf Nova
- OGLE.ASTROUW.PL: Atlas
- Wikipedia.org: Heartbeat star
- OGLE.ASTROUW.PL: Ellipsoidal variables