O obiekcie
Gromada otwarta Caldwell 50 występuje również pod nazwą NGC 2244 lub NGC 2239. Została odkryta w 1690 roku przez Johna Flamsteeda w sercu Mgławicy Rozeta (Caldwell 49), którą rozświetla. Pierwszy odkrywca skatalogował ją jako NGC 2244. 40 lat później gromadę zaobserwował również John Herschel, a jego obserwacje skatalogował John Dreyer pod numerem NGC 2239 – stąd też zamieszanie odnośnie nazwy. C50 znajduje się 5,4 tys. lat świetlnych od Ziemi i składa się z około 30 gwiazd. Część z nich to błękitne olbrzymy. Są to ciała o typie widmowym O, czyli tym reprezentowanym przez najgorętsze i najbardziej oślepiające obiekty – dla przykładu, znajdująca się w omawianej gromadzie gwiazda HD 46150 jest 450 tys. razy jaśniejsza od naszego Słońca. Ze względu na ich masywną masę żyją one jednak relatywnie krótko. Poza nimi w C50 znajdują się, między innymi, chłodniejsze czerwone giganty. Wszystkie gwiazdy gromady C50 powstały stosunkowo niedawno, nie dalej niż 4 miliony lat temu. Nie da się jednak zaprzeczyć, że mimo iż nie pozostaną w obecnej postaci na długo, to pozostawiają swój ślad w kosmosie intensywnym promieniowaniem i wiatrem gwiazdowym (strumieniem cząstek z atmosfery danej gwiazdy, który może prowadzić do utraty jej masy), o prędkości powyżej tysiąca kilometrów na sekundę. To właśnie ten drugi odpowiada za rozrzedzenie w sercu Mgławicy Rozeta, gdzie znajduje się C50.
C50 w Mgławicy Rozeta.
Podstawowe informacje
- Typ obiektu: gromada otwarta
- Numer w katalogu NGC: 2244, 2239
- Jasność: 4,8m
- Gwiazdozbiór: Jednorożec
- Deklinacja: 4° 56′
- Rektascensja: 6h 31m 54s
- Rozmiar kątowy: 24′
C50 i okoliczne obiekty na nocnym niebie.
Jak obserwować
C50 najlepiej obserwuje się z Polski zimą. Najjaśniejszą gwiazdą, którą zauważymy, patrząc bezpośrednio w kierunku gromady, jest 12 Monocerotis. Jednak, podobnie jak cały gwiazdozbiór Jednorożca, jest ona dość słabo widoczna, więc gołym okiem wypatrywać jej można jedynie przy bardzo ciemnym niebie, a w mieście nie zobaczymy jej wcale. Lepszym punktem orientacyjnym może być Betelgeza – NGC 2244 znajduje się dość blisko niej. Jeżeli nakreślimy linię między Betelgezą a Procjonem, C50 będzie w jednej trzeciej jej długości, trochę przesunięta w kierunku gwiazdozbioru Jednorożca.
Redakcja tekstu – Matylda Kołomyjec
