Bardzo ważne w zmniejszaniu kosztów transportu kosmicznego jest zmniejszenie masy samego transportera. Dlatego wraz z budową ciężkiej Columbii równoległe budowano STA-099 (Structural Test Article-099). Był to obiekt testowy, który miał wykazać, czy lżejsza konstrukcja może wytrzymać obciążenia związane z lotami kosmicznymi. Jednak nie pozostał długo przy ziemi.

Obecnie dziwnym pomysłem byłoby zbudowanie całego statku kosmicznego w celu sprawdzenia, czy dana konstrukcja jest w stanie znieść występujące podczas lotu warunki. Warto jednak pamiętać, że symulacje komputerowe w tamtych czasach były dość ograniczone, a wymagana dokładność danych na temat reakcji wahadłowca na ciepło i naprężenia była bardzo duża. Od wytrzymałości promu zależy nie tylko los ładunku, ale również ludzkie życie. Z tego powodu postanowiono wybudować STA-099, którego konstrukcja rozpoczęła się 21 listopada 1975 r. Na gotowy pojazd testowy nie trzeba było długo czekać, ponieważ budowa zakończyła się już 14 lutego 1978 r. Przez następne jedenaście miesięcy przechodził testy pod kątem reakcji na temperaturę i wibracje. Po ich ukończeniu postanowiono przebudować STA-099 na zdolny do lotów kosmicznych wahadłowiec. OV-099 (Orbital Vehicle-099) został ukończony 30 czerwca 1982 roku i jako drugi dołączył do operacyjnej floty promów kosmicznych.

NASA

Pierwszy lot promu kosmicznego Challenger, który miał miejsce 4 kwietnia 1983 roku. Był to zarazem szósty lot programu promów kosmicznych.

Nazwa Challenger ma swoje korzenie w marynarce Wielkiej Brytanii. Jednym z najbardziej rozpoznawalnych statków o tym imieniu była korweta żaglowa, która z jednostki marynarki wojennej została na potrzeby wyprawy naukowej przebudowana na okręt badawczy. Wyprawa ta miała miejsce w latach 70. XIX wieku i trwała cztery lata. Do osiągnięć okrętu należy m.in. odkrycie prawie pięciu tysięcy gatunków zwierząt i roślin oraz znalezienie Rowu Mariańskiego, co stanowiło początki współczesnej oceanografii. Moduł księżycowy ostatniej misji w programie Apollo (Apollo 17),  jedynej, w której udział wziął geolog, również nosił tę nazwę. OV-099 miał kontynuować tradycję swojego imienia poprzez rozwój nauki, co wykonał m.in. poprzez ukończenie trzech misji Spacelabu.

Wraz z pierwszym lotem, który miał miejsce czwartego kwietnia 1983 r., Challenger rozpoczął swoją listę osiągnięć. Podczas jego pierwszej misji, odbył się pierwszy spacer kosmiczny w programie promów kosmicznych, i to do Chellengera należy pierwszy nocny start i nocne lądowanie promu kosmicznego. Jest też pierwszym wahadłowcem, który wylądował w KSC (Kennedy Space Center) oraz brał udział w misji złapania i naprawy satelity na orbicie. Wyniósł on w kosmos najliczniejszą załogę, jaka kiedykolwiek poleciała podczas jednej misji – było to osiem osób.

NASA

Zdjęcie zrobione 18 stycznia 1986 roku, kilka sekund po eksplozji spowodowanej przez prawy człon rakiety na paliwo stałe. Była to pierwsza katastrofa w programie promów kosmicznych.

Challenger aktywnie działał przez niecałe cztery lata. 28 stycznia 1986 roku, zaledwie 73 sekundy od startu, awaria boostera spowodowała eksplozję. W jej rezultacie śmierć poniosło siedmiu członków załogi, a pojazd rozpadł się nad Oceanem Atlantyckim. Przez następne siedem miesięcy trwała akcja poszukiwawcza, która odnalazła około 45% masy orbitera. Po pierwszej w historii programu wahadłowców katastrofie, loty promów kosmicznych były wstrzymane na prawie trzy lata. Warto wspomnieć, że inżynierowie firmy, która wybudowała silnik rakietowy na paliwo stałe, rekomendowali opóźnienie startu ze względu na przewidywaną niską temperaturę podczas rozpoczęcia lotu. Niestety informacja ta nie dotarła do starszych menadżerów odpowiedzialnych za decyzję o starcie. Statek podczas swojej kariery spędził niecałe 70 dni w kosmosie, okrążając Ziemię 87 razy i wynosząc szeroką gamę komercyjnych i naukowych ładunków w kosmos.

Redakcja tekstu – Matylda Kołomyjec