Zdjęcie w tle: ESA

We wtorek 10 czerwca, około godziny 14:22 czasu polskiego (edycja po publikacji: start przesunięty przez wykryty wyciek tlenu, obecnie nie znamy nowej daty startu) wystartuje misja Axiom Mission 4 – lot na orbitę organizowany przez firmę Axiom Space, który zapisze się w historii Polski. Na pokładzie statku znajdzie się dr Sławosz Uznański-Wiśniewski, stając się drugim Polakiem, który poleciał w kosmos. Pierwszym był Mirosław Hermaszewski, który w 1978 roku odbył lot w ramach programu Sojuz 30. Od tamtej pory żaden Polak nie znalazł się na orbicie okołoziemskiej. Udział Uznańskiego-Wiśniewskiego w misji Ax-4 stanowi kolejny krok w rozwoju obecności Polski w międzynarodowych projektach badań nad kosmosem.

POLSA

Polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski.

Sławosz Uznański-Wiśniewski (ur. 12 kwietnia 1984 r. w Łodzi) to inżynier i naukowiec specjalizujący się w technologiach kosmicznych. Z wyróżnieniem ukończył studia techniczne, skupiając się na elektronice i automatyce, a w ramach doktoratu badał projektowanie układów elektronicznych odpornych na promieniowanie kosmiczne. Równolegle zdobywał doświadczenie jako inżynier w firmie STMicroelectronics.

Od 2011 roku związany jest z Europejską Organizacją Badań Jądrowych (CERN), gdzie jako ekspert ds. niezawodności systemów elektronicznych pracował przy projektach Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) oraz Wielkim Zderzaczu Hadronów. W 2022 roku został wybrany na astronautę rezerwowego ESA, a w 2024 ogłoszono jego udział jako specjalistę ds. misji Ax-4 na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS.

NASA/SpaceX

Wizja artystyczna kapsuły Crew Dragon dokującej do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.

Misja Axiom Mission 4 to czwarty lot prywatnej firmy Axion Space we współpracy z NASA i SpaceX, który przetransportuje załogę astronautów na ISS. Jej cel to przede wszystkim prowadzenie badań naukowych oraz testowanie nowych technologii w warunkach mikrograwitacji. Takie misje to przykład tego, jak coraz więcej działań w kosmosie jest prowadzone nie tylko przez agencje państwowe, ale i firmy komercyjne.

Planowany przebieg misji obejmuje start rakiety Falcon 9 z kosmodromu na Florydzie, która wyniesie na niską orbitę okołoziemską kapsułę Crew Dragon. Następnie nastąpi dokowanie do ISS, gdzie załoga spędzi 14 dni. Podczas pobytu na orbicie astronauci będą realizować zaplanowane eksperymenty oraz przeprowadzać prace serwisowe na stacji.

W czteroosobowej załodze Ax-4 oprócz Polaka znajdują się: Amerykanka Peggy Whitson w roli dowódcy, pilot Shubhanshu Shukla z Indii oraz Węgier Tibor Kapu, również będący specjalistą ds. misji. Dla Polski, Węgier i Indii to pierwszy od ponad 40 lat przypadek, gdy przedstawiciele tych krajów ponownie lecą w kosmos. Wszyscy członkowie przeszli kilkumiesięczne, intensywne szkolenie przygotowujące do warunków panujących w warunkach mikrograwitacji. Tuż przed misją spędzili także 2 tygodnie w kwarantannie, aby zminimalizować ryzyko przeniesienia chorób na pokład stacji.

Axiom Space

Załoga Axiom Mission 4 w skafandrach.

Polską część misji nazwano Ignis. W jej ramach Sławosz Uznański-Wiśniewski zabierze ze sobą i przeprowadzi 13 eksperymentów naukowych opracowanych przez polskie firmy i uniwersytety. Będą one dotyczyć m.in. biotechnologii, zachowania się materiałów w mikrograwitacji oraz wpływu lotów kosmicznych na ciało i psychikę. Z pokładu ISS planuje również przeprowadzić pokazy fizyczne dla polskich szkół i ośrodków naukowych, nawiązując do hasła przewodniego misji: „Kosmos dla każdego”.

Poza sprzętem naukowym na pokładzie znajdą się też bardziej osobiste pamiątki, w tym flaga Polski, naszywka z misji Mirosława Hermaszewskiego – jako symboliczne uhonorowanie jego i kraju – oraz liofilizowane pierogi, które mają przypominać dom, nawet setki kilometrów nad Ziemią.

Misja Ax-4 to nie tylko ważny krok w karierze Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, ale też symboliczny moment dla polskiej nauki i zaangażowania w eksplorację kosmosu. To wydarzenie, które może zainspirować kolejne pokolenia uczniów, studentów i inżynierów. Przed całą załogą wymagające zadanie – trzymamy więc kciuki za udany lot, bezpieczny powrót i jak najwięcej pożytecznych wyników z eksperymentów prowadzonych na orbicie.

Axiom Space

Maskotka Axiom Mission 4 – pluszowy łabędź Joy.

Korekta – Szymon Ryszkowski