Gwiazdozbiór Oriona jest jednym z najjaśniejszych i najbardziej znanych gwiazdozbiorów nocnego nieba. Położony w obszarze równika niebieskiego, w Polsce widoczny jest od października do końca lutego, gdy gwiazdozbiór znika na zachodzie. To jeden z najbardziej charakterystycznych gwiazdozbiorów nieba zimowego, łatwy do odnalezienia i zidentyfikowania. Sąsiaduje z Bliźniętami, Bykiem, Erydanem, Zającem oraz Jednorożcem. Orion  jest doskonałym punktem odniesienia do szukania Plejad. Tuż przy nim znajdziemy też gwiazdozbiór Skorpiona oraz gwiazdozbiór Wielkiego Psa.

Powyższy fragment mapy nieba przedstawia gwiazdozbiór Oriona w towarzystwie otaczających go konstelacji.

W mitologii greckiej Orion był myśliwym. Posejdon (jego ojciec) obdarzył go umiejętnością chodzenia po wodzie. Chwalił się, że może zabić każde stworzenie, a zginął ukąszony przez skorpiona. Te dwie konstelacje – zabójca i jego ofiara – znajdują się na przeciwnych stronach nieboskłonu. Orion zachodzi w chwili, gdy Skorpion, ukazuje się nad horyzontem. Pies Oriona – gwiazda Syriusz – jest najjaśniejszą gwiazdą nocnego nieba i stanowi część konstelacji Wielkiego Psa. 

W jednym z mitów Orion zakochał się w Plejadach, siedmiu siostrach, córkach Atlasa i Plejony. Zaczął je ścigać, a Zeus, by je przed nim uratować, porwał je i umieścił na niebie. Plejady są reprezentowane przez słynną gromadę gwiazd o tej samej nazwie, znajdującą się w gwiazdozbiorze Byka. Natomiast Oriona nadal można podziwiać, jak nocą goni siostry po niebie.

Powyższa ilustracja pochodzi z dzieła Jana Heweliusza pod tytułem „Uranographia” i przedstawia wyobrażenie Oriona na tle gwiazd tworzących jego konstelację.

Orion posiada interesujące obiekty głębokiego nieba, w tym trzy obiekty Messiera. W konstelacji Oriona znajdują się dwie z dziesięciu najjaśniejszych gwiazd na niebie: Rigel i Beltegeza, kilka słynnych mgławic, między innymi Wielka Mgławica Oriona (M42), Mgławica De Mairana (M43)Mgławica Koński Łeb, znana Gromada Trapez oraz jeden z najbardziej widocznych asteryzmów na nocnym niebie – Pas Oriona.

Kosmiczny Teleskop Hubble’a wciąż odkrywa różne zachwycające i skomplikowane skarby, które znajdują się w pobliskim, intensywnie formującym się regionie gwiazd, znanym jako Wielka Mgławica w Orionie.

Z gwiazdozbiorem Oriona są związane dwa roje meteorów. Orionidy, których 5-dniowe maksimum aktywności przypada na około 21 października, powstały z komety Halleya. Chi Orionidy zaś pojawiają się od 25 listopada do 31 grudnia, ich maximum przypada na 2 grudnia.

Autor

Avatar photo
Natalia Kowalczyk

Redaktork Naczelna Portalu Astronomicznego AstroNET. Studentka pierwszego roku Computer Physics na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.