Merkury, pierwsza planeta licząc od Słońca zbliża się aktualnie do maksymalnej elongacji wschodniej (widoczność wieczorna). Merkurego obserwujemy tuż przed wschodem Słońca albo zaraz po jego zachodzie. Jego jasność obserwowana waha się od ok. -2,2 do +3 mag, a średnica kątowa ok. 5 do 13 sekund kątowych.

Autor: Grzegorz Czechowski

Dla niedoświadczonych obserwatorów Merkury jest obiektem trudnym do obserwacji. Jego orbita przebiega tak blisko Słońca, że widoczny jest bardzo krótko. Najlepsze okresy obserwacji Merkurego na półkuli północnej przypadają na marzec-kwiecień gdy jest widoczny wieczorem i wrzesień-październik gdy jest widoczny nad ranem. Na półkuli południowej jest odwrotnie. Najlepszy okres do obserwacji wieczornych to wrzesień-październik a porannych – marzec-kwiecień. Powierzchnia Merkurego pokryta jest kraterami, jego średnica wynosi 4875km. Kiedy Markury znajduje się w najlepszym układzie ze Słońcem widoczny jest przez prawie 3 tygodnie nisko nad horyzontem. Wygląda jak słaba biało-różowa gwiazda. Odnalezienie go na niebie ułatwi lornetka. Średnica kątowa i jasność Merkurego zmienia się w zależności od jego odległości od Ziemi. Przez teleskop możemy zaobserwować, że planeta ma cykl faz podobny do księżycowego. Przy bardzo dobrym seeingu możemy podziwiać szarawą, pozbawioną wyraźnych cech tarczę. Przy dolnej koniunkcji Merkury staje się sierpem a w pobliżu elongacji jest w połowie oświetlony.

Przebieg aktualnej elongacji wschodniej przedstawia rysunek. Obliczenia zostały wykonane programem AstroJaWil 8.5, dla wysokości Słońca -7° (lokalizacja – Warszawa). Program ten, którego twórcą jest Janusz Wiland, idealnie nadaje się do wyznaczania momentów widoczności planet Układu Słonecznego.

Swą podróż ku maksymalnej elongacji planeta rozpoczęła dokładnie 7 stycznia o 5:47UT (koniunkcja górna ze Słońcem). Dzisiaj, 28 stycznia, elongacja planety wynosi 14°. Licząc od górnej krawędzi tarczy Słońca, Merkury zachodzi dzisiaj ok. 1h po zachodzie naszej dziennej gwiazdy. Już teraz jest, więc dość łatwym obiektem dla doświadczonych obserwatorów. W maksymalnej elongacji wschodniej od Słońca (18,2°) planeta znajdzie się 7 lutego 2007 roku o 17:02 naszego czasu. Jasność Merkurego będzie wynosiła wtedy -0,5 mag, a średnica tarczy na niebie 7,1”, w fazie bardzo zbliżonej do pierwszej kwadry Księżyca. Niecałą godzinę po zachodzie Słońca znajdziemy go na wysokości aż 10° nad horyzontem. Planeta znajdzie się wtedy w odległości 142,46 mln km od Ziemi i 46,22 mln km od Słońca.

Zapowiada się nam więc korzystna elongacja Merkurego. I jest to duża szansa na dostrzeżenie tej planety dla tych, którzy jeszcze jej nie widzieli.

Autor

Avatar photo
Agata Rożek

Jako astronomka obecnie pracuję na University of Kent w Wielkiej Brytanii. Przygodę z astronomią zaczęłam od nauki obsługi Uniwersałów na obozach Almukantaratu. Obecnie obserwuję planetoidy zbliżające się do Ziemi, przy pomocy teleskopów ESO i radaru Arecibo.