Niedawno odkryte olbrzymie pióropusze pary wodnej wybuchające z pokrytego lodem księżyca Jowisza – Europy – zniknęły. Naukowcy nie są do końca pewni, co jest tego przyczyną.

W grudniu 2013 roku naukowcy za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a zauważyli, że Hubble odkrywa parę wodną uciekającą z powierzchni Europy„>gejzery eksplodują w przestrzeń kosmiczną z południowego obszaru polarnego księżyca Jowisza, Europy. To odkrycie wywołało wiele emocji wśród badaczy kosmosu, ponieważ sugerowało możliwość pobrania próbek z dna oceanu na Europie przez sondę nawet go nie dotykając.

Co ciekawe, kontynuacja obserwacji przez teleskop Hubble’a w styczniu i lutym tego roku nie pokazała żadnego śladu wyrzutów, których wysokość była szacowana nawet na 200 kilometrów.

Naukowcy twierdzą, że istnieje kilka możliwych wytłumaczeń tego zjawiska. Na przykład, gejzery na Europie mogą uaktywniać się sporadycznie – tak jak wulkany na Ziemi. Jest też możliwe, że “pióropusze” na Europie są widoczne dla teleskopu Hubble’a tylko w pewnym momencie.

Zdaniem Kurta Retherforda z Southwest Research Institute w San Antonio zależy to od: „Być może w atmosferze Europy było więcej cząsteczek pobudzonych przez elektrony oraz jony, które oświetlały gejzery”.

Ponadto, gejzery mogą czasami po prostu być zbyt małe, by je zobaczyć” – dodał Retherford. (Gejzery na Enceladusie były obserwowane przez sondę Cassini stosunkowo blisko okrążającą Saturn, lecz naukowcy opierają się na okrążającym Ziemię teleskopie Hubble’a, by studiować właściwości na Europie).

Wyrzut pary wodnej na EuropieESA/NASA

Zdjęcie wyrzutu pary wodnej (w ultrafiolecie) wykonane za pomocą teleskopu Hubble’a nałożone na zdjęcie Europy w lepszej jakości. Pokazuje możliwą wysokość wyrzutów.

Inną możliwością jest to, że gejzery nie istnieją, pomimo ich odkrycia, które opierało się głównie na obserwacji wykonanej przez teleskop Hubble’a w grudniu 2012 roku. Mogło to być artefaktem lub błędną interpretacją. Jednak Retherford podkreślił, iż jest to mało prawdopodobne.

Retherford i jego zespół wkrótce ponownie będą szukać gejzerów. Do kwietnia 2015 roku będą używali teleskopu Hubble’a w bardziej kompleksowej próbie potwierdzenia istnienia pary wodnej gejzerów na Europie i scharakteryzowania jej zachowania.

Pytaniem jest aspekt zmienności pojawiania się gejzerów. Dlaczego widzimy je w tylko niektórych zestawach obserwacyjnych, a innych nie?” – powiedział Retherford.

Priorytetem dla astrobiologów i NASA, która rozważa misję na Europę w połowie lat 20 tego wieku, jest dowiedzieć się jak najwięcej na temat gejzerów. Głównym kandydatem na tę misję w tej chwili jest prawdopodobnie sonda zwana Europa Clipper, która wykona wiele przelotów obok oblodzonego satelity. W czasie spotkania podkomitetu nauk planetarnych NASA Kurt Niebur powiedział, że jest to jedna z tych rzeczy, które mogą mieć ogromny wpływ na to, jak odkrywamy Europę.

Autor

Avatar photo
Julia Liszniańska

Była redaktor naczelna AstroNETu i członek Klubu Astronomicznego Almukantarat. Studentka informatyki na Politechnice Wrocławskiej. Stypendystka m.in. programów: TopMinds organizowanego przez Polsko-Amerykańską Komisję Fulbrighta, Microsoft Career Club oraz G4G Nokia.