W Warszawie powstanie jedna ze stacji kontrolnych europejskiego systemu nawigacji satelitarnej EGNOS, który przechodzi już pierwsze testy techniczne – poinformował prof. Janusz Zieliński z Centrum Badań Kosmicznych PAN.

EGNOS oparty na istniejących już satelitach stanie się europejskim odpowiednikiem amerykańskiego systemu GPS (Global Positioning System). System GPS tworzony w USA od 1973 roku składa się z 24 satelitów i obejmuje swym zasięgiem cała kulę ziemską.

Stworzony początkowo dla potrzeb wojskowych dziś jest szeroko wykorzystywany w nauce i różnych dziedzinach gospodarki. Pozwala on z dokładnością do kilku centymetrów określić położenie dowolnego obiektu. Jest już wykorzystywany do nadzorowania ruchu statków, samolotów oraz pojazdów drogowych. Przy pomiarach geodezyjnych umożliwia precyzyjne wyznaczanie współrzędnych geograficznych i wysokości, co ma wielkie znaczenie także przy badaniach geodynamicznych poziomych i pionowych ruchów kontynentów. Tą metodą mierzono też w Polsce poziom Bałtyku” – przypomniał prof. Zieliński.

Upowszechnienie GPS potwierdza potrzebę budowy własnego europejskiego systemu satelitów radionawigacyjnych. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) przygotowuje – przy udziale polskich specjalistów – satelitarny system EGNOS” – poinformował prof. Zieliński. Będzie to globalny system, typowo cywilny, dostępny dla wszystkich użytkowników. Powstanie oparty na rosyjskich satelitach GLONASS, amerykańskich GPS oraz Inmarsat ESA.

Projekt EGNOS stanowi integralną cześć Trans-Europejskiej Sieci Transportowej. Umożliwi on przestrzenną lokalizację z dokładnością do kilku metrów na mapie numerycznej, zarówno pojedynczych ruchomych obiektów, jak i całych zespołów pojazdów. Pozwali na precyzyjne kierowanie ruchem samolotów i statków, transportem i komunikacją drogową, koordynację takich służb ratowniczych jak pogotowie ratunkowe, straż pożarna, policja, pogotowie techniczne.

EGNOS umożliwi też szybkie uzyskiwanie danych dla Systemów Informacji Geograficznej – niezbędnych w administracji i zarządzaniu. Może być wykorzystywany do pomiarów geodezyjnych – a także dla rybołówstwa, rolnictwa, leśnictwa, gospodarki wodnej, ochrony środowiska.

W Polsce prowadzone są już eksperymenty z wykorzystaniem satelitów nawigacyjnych, m.in. w nawigacji morskiej przez Urzędy Morskie w Gdyni i Szczecinie, w służbach ratownictwa miejskiego w Bydgoszczy, Gdańsku, Sopocie i Gdyni, w komunikacji miejskiej w Lublinie. Dalszy rozwój tych lokalnych systemów nie będzie jednak możliwy bez integracji z tworzonym przez Unię Europejska Systemem EGNOS” – mówi kierownik Katedry Geodezji satelitarnej i Nawigacji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie prof. Stanisław Oszczak. System EGNOS powinien osiągnąć pełną gotowość w 2003 roku.

W CBK PAN w Warszawie powstanie pod koniec 2001 roku jedna ze stacji kontrolnych. Będzie ona śledzić orbitę satelitów, określać ich położenie, kontrolować jakość sygnałów. Dane z Warszawy i innych podobnych stacji będą przekazywane do centrali systemu w Tuluzie we Francji.

Przygotowuje się też projekt europejskiego systemu radionawigacyjnego nowej generacji nazwanego „Galileo”, złożonego z 30 satelitów. W przyszłości zastąpi on EGNOS. Będzie to wspólne przedsięwzięcie UE i ESA. „Gotowa jest już koncepcja techniczna. Potrzebna jest tylko decyzja Unii Europejskiej. Według obecnych założeń system Galileo powinien wejść do normalnej eksploatacji w 2008 roku” – zaznaczył prof. Zieliński.

Autor

Marcin Marszałek