Co miesiąc ukazują się w naszym serwisie informacje o zjawiskach astronomicznych. Tym razem zapraszamy na krótki przegląd tego, co czeka nas w całym 2002 roku.

Jak co roku czeka nas nadejście czterech pór roku. Rozpoczną się one w następujących terminach: wiosna: 20 marca o 20:16 (równonoc wiosenna), lato: 21 czerwca o 15:24 (przesilenie letnie, najdłuższy dzień w roku), jesień: 23 września o 06:55 (równonoc jesienna) i zima: 22 grudnia o 02:14 (przesilenie zimowe, najkrótszy dzień w roku). Wszystkie momenty (w całym newsie) zostały podane w czasie urzędowym (zimowym lub letnim).

W bieżącym roku zdarzą się dwa zaćmienia Słońca: 10 czerwca zaćmienie obrączkowe, widoczne głównie na Pacyfiku i 4 grudnia – całkowite, które zobaczą mieszkańcy południowej Afryki i Australii. Księżyc zaćmi się trzy razy, ale będą to jedynie przejścia naszego satelity przez ziemski półcień. W związku z tym bardzo trudno będzie te zjawiska dostrzec. Zdarzą się one 26 maja, 24 czerwca i 20 listopada. Dwa ostatnie będzie można obserwować w Polsce. Ze względu na stosunkowo dużą fazę, drugie z tych zaćmień powinno być widoczne nieco lepiej.

Poniżej przedstawiamy tabelę faz Księżyca:

Ostatnia kwadraNówPierwsza kwadraPełnia
6 stycznia, 4:5513 stycznia, 14:2921 stycznia, 18:4628 stycznia, 23:50
4 lutego, 14:3312 lutego, 8:4120 lutego, 13:0227 lutego, 10:17
6 marca, 2:2414 marca, 3:0222 marca, 3:2828 marca 20:25
4 kwietnia, 17:2912 kwietnia, 21:2120 kwietnia, 14:4827 kwietnia, 5:00
4 maja, 9:1612 maja, 12:4519 maja, 21:4226 maja, 13:51
3 czerwca, 2:0511 czerwca, 1:4618 czerwca, 2:2924 czerwca, 23:42
2 lipca, 19:1910 lipca, 12:2617 lipca, 6:4724 lipca, 11:07
1 sierpnia, 12:228 sierpnia, 21:1515 sierpnia, 12:1223 sierpnia, 0:29
31 sierpnia, 4:317 września, 5:1013 września, 20:0821 września, 15:59
29 września, 19:036 października, 13:1813 października, 7:3321 października, 9:20
29 października, 6:284 listopada, 21:3411 listopada, 21:5220 listopada, 2:34
27 listopada, 16:464 grudnia, 8:3411 grudnia, 16:4919 grudnia, 20:10
27 grudnia, 1:31

Widoczność planet w 2002 roku:

Merkury jak zawsze będzie przebywał w pobliżu Słońca i jak zawsze dostrzeżenie go będzie pewną sztuką. Najlepiej podjąć takie próby w okolicy niektórych jego maksymalnych elongacji: wschodnich (12 stycznia, 4 maja) i zachodnich (13 października).

W okresie od marca do sierpnia Wenus będzie spełniała rolę gwiazdy wieczornej, świecąc jasno ponad zachodnim horyzontem. Maksymalną odległość od Słońca osiągnie 22 sierpnia. Dosyć szybko po tej dacie planeta przestanie być widoczna ze względu na wyjątkowo złą konfiguracją ekliptyki i horyzontu. Jednak od połowy listopada aż do końca roku Wenus będzie królować nad wschodnim horyzontem przed wschodem Słońca.

Mars widoczny będzie na wieczornym niebie do połowy czerwca. Nie będzie wyróżniał się jasnością, ale pozostanie obiektem ciekawym do obserwacji. Od połowy września będzie można poszukiwać planety na porannym niebie.

Jowisz, największa z planet, podobnie jak Mars będzie widoczna do czerwca nad zachodnim horyzontem. Będzie jednak świecić dużo jaśniej niż Czerwona Planeta. Do szczególnie ciekawego, lecz trudnego do obserwacji zjawiska, dojdzie 23 lutego nad ranem, kiedy tarczę planety przesłoni Księżyc. Zjawisko zdarzy się nisko nad horyzontem i to właśnie utrudni jego obserwacje. Od około 10 sierpnia można już będzie wypatrywać Jowisza nad ranem. Każdego dnia będzie on wschodził wcześniej i będzie lepiej widoczny.

W tym roku Księżyc zakryje też Saturna. Zjawisko to zdarzy się wieczorem 16 kwietnia. Warunki do obserwacji będą nieco lepsze niż w przypadku lutowego zakrycia Jowisza. Planeta z pierścieniami będzie pięknym obiektem do obserwacji wieczorami od stycznia do maja i rankami od lipca do grudnia (pod koniec roku Saturn będzie już widoczny przez całą noc, gdyż jego opozycja przypadnie 17 grudnia).

Z powyższych danych wynika, że szczególnie dobry okres do obserwacji planet to wieczory w początku maja, kiedy będziemy mieć rzadką okazję zaobserwowania jednocześnie pięciu planet widocznych gołym okiem.

Pozostałe trzy planety nie są widoczne gołym okiem. Do zaobserwowania Urana potrzebna będzie lornetka, a Neptuna – niewielki teleskop. Najlepsze warunki do ich obserwacji przypadną w sierpniu, gdy planety znajdą się w opozycji (Neptun – 2 sierpnia, a Uran – 20 sierpnia). Próbując obserwować Plutona będziemy musieli posłużyć się już dużym teleskopem. Opozycja planety wypada 7 czerwca.

Na naszym niebie zagoszczą pewnie również meteory. Najłatwiej będzie w tym roku obserwować Perseidy (około 13 sierpnia), gdyż w obserwacjach nie będzie przeszkadzał Księżyc. Obserwacje Leonidów (18 listopada) i Geminidów (13 grudnia) w znacznej mierze utrudni jego blask.

Co jeszcze się wydarzy? Wiele daje się przewidzieć, jednak nie wszystko. Być może któraś z komet okaże się być jaśniejsza niż się spodziewano. Być może pojawi się gwiazda nowa lub supernowa. Zapraszamy do czytania naszego serwisu w 2002 roku. O wszystkich wydarzeniach będziemy na bieżąco informować.

Autor

Michał Matraszek