Wraz z początkiem listopada na wieczorne niebo powróci Księżyc, który w poniedziałek zakryje dość jasną gwiazdę ξ2 Sgr. Przez prawie całą noc będzie widoczny bardzo jasny Jowisz, a w drugiej części nocy – dużo słabszy Mars. Tuż przed świtem ponownie zacznie być widoczny Saturn. Na razie słabo, ale z każdym kolejnym tygodniem jego warunki obserwacyjne będą się szybko poprawiać.
Naturalny satelita Ziemi w najbliższych dniach będzie świecił wieczorem, pod koniec tygodnia zachodząc ponad 3 godziny po północy. Przejdzie w tym czasie od gwiazdozbioru Strzelca do gwiazdozbioru Ryb, a dzięki małej fazie pomoże w identyfikacji składających się na nie gwiazd.
Najatrakcyjniejszy pod tym względem będzie poniedziałek, ostatni dzień października br., kiedy to Księżyc w fazie 29% zakryje jedną z gwiazd Strzelca, oznaczoną jako ξ2. Jej jasność obserwowana to 3,5 magnitudo, a ponieważ Srebrny Glob jest przed pełnią, to przy ciemnym brzegu zajdzie zakrycie i to ono będzie szczególnie atrakcyjne do obserwacji nawet dla posiadaczy małych lornetek. W Polsce będzie można obserwować również odkrycie, ale ono będzie trudniejsze do zaobserwowania. Dobrze za to będzie widoczne tzw. światło popielate Księżyca.
Szczegóły zakrycia dla kilku polskich miast znajdują się w poniższej tabeli:
Zakrycie gwiazdy ξ2 Sgr przez Księżyc 31 października 2011 r. | ||
---|---|---|
Miasto | Zakrycie | Odkrycie |
Gdańsk | 17:30 | 18:40 |
Kraków | 17:34 | 18:45 |
Krosno | 17:35 | 18:45 |
Łódź | 17:32 | 18:43 |
Poznań | 17:29 | 18:40 |
Suwałki | 17:35 | 18:44 |
Szczecin | 17:25 | 18:37 |
Warszawa | 17:34 | 18:44 |
Wrocław | 17:29 | 18:41 |
Żywiec | 17:33 | 18:44 |
We wtorek 1 listopada Księżyc przejdzie na granicę między Strzelcem a Koziorożcem. Jego faza zwiększy się do 40%, natomiast wieczorem odnaleźć go będzie można około 8° na południowy zachód od dość jasnych gwiazd Koziorożca Algedi i Dabih. Blisko nich Księżyc będzie się znajdował również następnego wieczoru. Zmieni się tyle, że faza Srebrnego Globu zwiększy się do 50%, a Księżyc będzie świecił ponad 5,5 stopnia na wschód od tych gwiazd.
Kolejnego wieczoru, w czwartek 3 listopada Księżyc dotrze już na pogranicze Koziorożca i Wodnika. Faza Księżyca urośnie o kolejne 10% (do 60%), a na niebie odnaleźć go będzie można prawie w połowie drogi między drugą parą dość jasnych gwiazd Koziorożca Nashira – Deneb Algiedi, a najjaśniejszą gwiazdą Wodnika Sad al Suud. Od gwiazd Koziorożca Księżyc będzie dzieliło 6,5 stopnia, zaś od Sad al Suud – niecałe 5,5 stopnia.
Ostatnie 3 dni tygodnia Księżyc spędzi daleko od jasnych gwiazd, a ich obserwacje dodatkowo utrudniał będzie coraz jaśniej świecący Księżyc.
Tuż po zmierzchu nad horyzontem pojawia się Jowisz. Planeta jest tuż po opozycji i wciąż widać ją bardzo dobrze: Jowisz przebywa na tle gwiazdozbioru Barana, blisko granicy z Wielorybem. Jego jasność wynosi -2,9 magnitudo, natomiast średnica kątowa tarczy – 50″.
W układzie księżyców galileuszowych będzie można zaobserwować następujące zjawiska:
- 31 października, godz. 17:15 – wejście Io na tarczę planety,
- 31 października, godz. 17:18 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
- 31 października, godz. 18:56 – wejście Ganimedesa i jego cienia na tarczę Jowisza,
- 31 października, godz. 19:24 – zejście Io z tarczy Jowisza,
- 31 października, godz. 19:30 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
- 31 października, godz. 20:22 – zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
- 31 października, godz. 20:53 – zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza,
- 1 listopada, godz. 16:49 – wyjście Io z cienia planety (koniec zaćmienia),
- 3 listopada, godz. 2:03 – wejście Europy za tarczę planety (początek zaćmienia),
- 3 listopada, godz. 4:47 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
- 4 listopada, godz. 4:03 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
- 4 listopada, godz. 21:22 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
- 4 listopada, godz. 23:26 – zejście Europy z tarczy planety,
- 4 listopada, godz. 23:49 – zejście cienia Europy z tarczy planety,
- 5 listopada, godz. 3:26 – wejście Io za tarczę planety (początek zakrycia),
- 5 listopada, godz. 5:47 – wyjście Io zza tarczy planety (koniec zakrycia),
- 6 listopada, godz. 0:33 – wejście Io na tarczę Jowisza,
- 6 listopada, godz. 0:45 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
- 6 listopada, godz. 2:42 – zejście Io z tarczy Jowisza,
- 6 listopada, godz. 2:56 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
- 6 listopada, godz. 6:05 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
- 6 listopada, godz. 21:51 – wejście Io za tarczę planety (początek zakrycia),
- 7 listopada, godz. 0:16 – wyjście Io z cienia planety (koniec zaćmienia).
Przed północą wschodzi Mars, który bardzo powoli zbliża się do opozycji. Czerwona Planeta świeci na tle gwiazdozbioru Lwa i jest już widoczna całkiem dobrze, ale na zdecydowaną poprawę trzeba czekać do początku przyszłego roku. W niedzielę 6 listopada Czerwona Planeta zbliży się na odległość niecałych 3°. Obecnie Mars świeci z jasnością mniej więcej +1 magnitudo, jego średnica kątowa wynosi ponad 6″, natomiast faza ma wartość 90%.
W drugiej części jesieni na obserwacjach warto będzie zostać do rana, ponieważ tuż przed świtem nad horyzontem pojawi się Saturn. Oczywiście na razie planeta jest widoczna słabo: godzinę przed wschodem Słońca Saturn będzie na wysokości mniejszej niż 10°. Ale i tak warto spróbować go dojrzeć przez teleskop, ponieważ pierścienie powinny być widoczne, ponieważ ich rozwartość jest coraz większa.
Obecnie Saturn świeci z jasnością +0,8 wielkości gwiazdowej, w teleskopach prezentując tarczę o średnicy 16″. W tym sezonie obserwacyjnym planeta będzie kreślić swoją pętlę niedaleko Spiki – najjaśniejszej gwiazdy w konstelacji Panny. W dniu pokazanym na mapce Saturn będzie się znajdował 4,5 stopnia prawie dokładnie na północ od Spiki.