Wraz z początkiem listopada na wieczorne niebo powróci Księżyc, który w poniedziałek zakryje dość jasną gwiazdę ξ2 Sgr. Przez prawie całą noc będzie widoczny bardzo jasny Jowisz, a w drugiej części nocy – dużo słabszy Mars. Tuż przed świtem ponownie zacznie być widoczny Saturn. Na razie słabo, ale z każdym kolejnym tygodniem jego warunki obserwacyjne będą się szybko poprawiać.

Naturalny satelita Ziemi w najbliższych dniach będzie świecił wieczorem, pod koniec tygodnia zachodząc ponad 3 godziny po północy. Przejdzie w tym czasie od gwiazdozbioru Strzelca do gwiazdozbioru Ryb, a dzięki małej fazie pomoże w identyfikacji składających się na nie gwiazd.

Najatrakcyjniejszy pod tym względem będzie poniedziałek, ostatni dzień października br., kiedy to Księżyc w fazie 29% zakryje jedną z gwiazd Strzelca, oznaczoną jako ξ2. Jej jasność obserwowana to 3,5 magnitudo, a ponieważ Srebrny Glob jest przed pełnią, to przy ciemnym brzegu zajdzie zakrycie i to ono będzie szczególnie atrakcyjne do obserwacji nawet dla posiadaczy małych lornetek. W Polsce będzie można obserwować również odkrycie, ale ono będzie trudniejsze do zaobserwowania. Dobrze za to będzie widoczne tzw. światło popielate Księżyca.

Szczegóły zakrycia dla kilku polskich miast znajdują się w poniższej tabeli:

Zakrycie gwiazdy ξ2 Sgr przez Księżyc 31 października 2011 r.
MiastoZakrycieOdkrycie
Gdańsk17:3018:40
Kraków17:3418:45
Krosno17:3518:45
Łódź17:3218:43
Poznań17:2918:40
Suwałki17:3518:44
Szczecin17:2518:37
Warszawa17:3418:44
Wrocław17:2918:41
Żywiec17:3318:44

We wtorek 1 listopada Księżyc przejdzie na granicę między Strzelcem a Koziorożcem. Jego faza zwiększy się do 40%, natomiast wieczorem odnaleźć go będzie można około 8° na południowy zachód od dość jasnych gwiazd Koziorożca Algedi i Dabih. Blisko nich Księżyc będzie się znajdował również następnego wieczoru. Zmieni się tyle, że faza Srebrnego Globu zwiększy się do 50%, a Księżyc będzie świecił ponad 5,5 stopnia na wschód od tych gwiazd.

Kolejnego wieczoru, w czwartek 3 listopada Księżyc dotrze już na pogranicze Koziorożca i Wodnika. Faza Księżyca urośnie o kolejne 10% (do 60%), a na niebie odnaleźć go będzie można prawie w połowie drogi między drugą parą dość jasnych gwiazd Koziorożca Nashira – Deneb Algiedi, a najjaśniejszą gwiazdą Wodnika Sad al Suud. Od gwiazd Koziorożca Księżyc będzie dzieliło 6,5 stopnia, zaś od Sad al Suud – niecałe 5,5 stopnia.

Ostatnie 3 dni tygodnia Księżyc spędzi daleko od jasnych gwiazd, a ich obserwacje dodatkowo utrudniał będzie coraz jaśniej świecący Księżyc.

Mapka pokazuje położenie Jowisza w pierwszym tygodniu listopada 2011 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Tuż po zmierzchu nad horyzontem pojawia się Jowisz. Planeta jest tuż po opozycji i wciąż widać ją bardzo dobrze: Jowisz przebywa na tle gwiazdozbioru Barana, blisko granicy z Wielorybem. Jego jasność wynosi -2,9 magnitudo, natomiast średnica kątowa tarczy – 50″.

W układzie księżyców galileuszowych będzie można zaobserwować następujące zjawiska:

  • 31 października, godz. 17:15 – wejście Io na tarczę planety,
  • 31 października, godz. 17:18 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
  • 31 października, godz. 18:56 – wejście Ganimedesa i jego cienia na tarczę Jowisza,
  • 31 października, godz. 19:24 – zejście Io z tarczy Jowisza,
  • 31 października, godz. 19:30 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
  • 31 października, godz. 20:22 – zejście Ganimedesa z tarczy Jowisza,
  • 31 października, godz. 20:53 – zejście cienia Ganimedesa z tarczy Jowisza,
  • 1 listopada, godz. 16:49 – wyjście Io z cienia planety (koniec zaćmienia),
  • 3 listopada, godz. 2:03 – wejście Europy za tarczę planety (początek zaćmienia),
  • 3 listopada, godz. 4:47 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 4 listopada, godz. 4:03 – wejście Europy na tarczę Jowisza,
  • 4 listopada, godz. 21:22 – wejście cienia Europy na tarczę Jowisza,
  • 4 listopada, godz. 23:26 – zejście Europy z tarczy planety,
  • 4 listopada, godz. 23:49 – zejście cienia Europy z tarczy planety,
  • 5 listopada, godz. 3:26 – wejście Io za tarczę planety (początek zakrycia),
  • 5 listopada, godz. 5:47 – wyjście Io zza tarczy planety (koniec zakrycia),
  • 6 listopada, godz. 0:33 – wejście Io na tarczę Jowisza,
  • 6 listopada, godz. 0:45 – wejście cienia Io na tarczę Jowisza,
  • 6 listopada, godz. 2:42 – zejście Io z tarczy Jowisza,
  • 6 listopada, godz. 2:56 – zejście cienia Io z tarczy Jowisza,
  • 6 listopada, godz. 6:05 – wyjście Europy z cienia Jowisza (koniec zaćmienia),
  • 6 listopada, godz. 21:51 – wejście Io za tarczę planety (początek zakrycia),
  • 7 listopada, godz. 0:16 – wyjście Io z cienia planety (koniec zaćmienia).

Mapka pokazuje położenie Marsa w pierwszym tygodniu listopada 2011 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

Przed północą wschodzi Mars, który bardzo powoli zbliża się do opozycji. Czerwona Planeta świeci na tle gwiazdozbioru Lwa i jest już widoczna całkiem dobrze, ale na zdecydowaną poprawę trzeba czekać do początku przyszłego roku. W niedzielę 6 listopada Czerwona Planeta zbliży się na odległość niecałych 3°. Obecnie Mars świeci z jasnością mniej więcej +1 magnitudo, jego średnica kątowa wynosi ponad 6″, natomiast faza ma wartość 90%.

Mapka pokazuje położenie Saturna w pierwszym tygodniu listopada 2011 roku.

Mapkę wykonano w GIMPie (http://www.gimp.org) na podstawie obrazków z programu Starry Night (http://www.starrynighteducation.com).

W drugiej części jesieni na obserwacjach warto będzie zostać do rana, ponieważ tuż przed świtem nad horyzontem pojawi się Saturn. Oczywiście na razie planeta jest widoczna słabo: godzinę przed wschodem Słońca Saturn będzie na wysokości mniejszej niż 10°. Ale i tak warto spróbować go dojrzeć przez teleskop, ponieważ pierścienie powinny być widoczne, ponieważ ich rozwartość jest coraz większa.

Obecnie Saturn świeci z jasnością +0,8 wielkości gwiazdowej, w teleskopach prezentując tarczę o średnicy 16″. W tym sezonie obserwacyjnym planeta będzie kreślić swoją pętlę niedaleko Spiki – najjaśniejszej gwiazdy w konstelacji Panny. W dniu pokazanym na mapce Saturn będzie się znajdował 4,5 stopnia prawie dokładnie na północ od Spiki.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher