Spiski, intrygi, romanse z wojną w tle. Walka o wpływy, władzę i ziemię. To nie kolejny sezon popularnego serialu, tylko realia XVI-wiecznej Warmii. I codzienność Mikołaja Kopernika, o którym wciąż wiemy zaskakująco mało.

Choć sylwetka polskiego astronoma wydaje nam się bliska, jego życiorys jest pełen zagadek i niespodziewanych zwrotów. Poczynając od danych metrykalnych i narodowości (czy był Polakiem – i co to właściwie znaczyło „być Polakiem”?), przez wykształcenie (jakie studia skończył i gdzie?), po zaskakujące etapy kariery: jak syn toruńskiego kupca został warmińskim kanonikiem, jak obrońca olsztyńskiego zamku przyczynił się do rozwoju ekonomii, wreszcie jak niedoszły ksiądz dokonał rewolucji naukowej. W poszukiwaniu odpowiedzi przeszkadza nie tylko niedostatek źródeł, ale też zamierzone utajanie niektórych informacji przez ówczesnych dla powodzenia bardziej ważkich spraw.

Wojciech Orliński w książce Kopernik. Rewolucje podejmuje wyzwanie przedstawienia całości historii, korzystając ze swobodnej dziennikarskiej formy. Rzetelnie przedstawia to, co możemy z pewnością stwierdzić, wraz z najbardziej prawdopodobnymi scenariuszami tam, gdzie brakuje faktów. Sprawne łączenie wątków nie byłoby możliwe bez przedstawienia szerszego kontekstu: nietypowego tworu politycznego, jakim było Księstwo Warmińskie, i jego funkcjonowania w I Rzeczpospolitej, z całym bagażem skomplikowanych relacji z cesarstwem, papiestwem, wolnymi miastami i zakonem krzyżackim. W tej geopolitycznej mozaice musiało dojść do niesamowitego splotu wydarzeń,  aby postać Kopernika mogła w ogóle zaistnieć, a niewielka zmiana wydarzeń mogła odwrócić bieg historii w kolejnych wiekach, wpływając na rzeczywistość, w której dziś żyjemy.

Rewolucje to zatem nie tylko biografia wybitnego naukowca. To również ciekawa historyczna lektura o Polsce i Europie przełomu epok – końca średniowiecza, renesansu z jego wielkimi odkryciami oraz czasów kontrreformacji – w której trafimy na tajemnice i wątki sensacyjne. Obowiązkowa pozycja w jubileuszowym roku!

 

Tytuł oryginalny: Kopernik. Rewolucje
Autor: Wojciech Orliński
Wydawca: Wydawnictwo Agora
Stron: 428
Data wydania: 26 października 2022

Autor

Wojciech Rutkowski