7 kwietnia o 17:02:22 CEST z Cape Canaveral na Florydzie wystartowała rakieta Delta 2 z sondą 2001 Mars Odyssey na pokładzie. Jest to już 14 aparat wysłany przez amerykańską agencję kosmiczną NASA w kierunku Czerwonej Planety.

Oto przebieg lotu rakiety Delta 2 (T to moment startu):

CzasWydarzenie
T +40sRakieta osiąga prędkość 1 Macha (dźwięku)
T +1m 15sOdłącza się sześć silników pomocniczych

Film nakręcony z kamery umieszczonej na rakiecie Delta 2 podczas startu misji 2001 Mars Odyssey. W dole widać szybko oddalający się przylądek Canaveral na Florydzie oraz cień słupa dymu. Słychać raporty kontroli lotu. Po minucie i 15 sekundach oddzielają się silniki pomocnicze.

T +2m 20sKolejne trzy silniki pomocnicze odpadają
T +3mRakieta jest na wysokości ponad 70 km, przebyła 245 km. Prędkość: 13 tys. km/h
T +4m 40sZapłon silnika drugiego członu
T +5mOtwiera się osłona chroniąca sondę
T +10m 20sDelta 2 już na orbicie. Silniki drugiego członu zostały wyłączone na 11 minut
T +15mRakieta poza zasięgiem stacji śledzących
T +18mRakieta w zasięgu stacji śledzącej w Anglii
T +21mDane z rakiety odczytuje teraz stacja we Włoszech
T +22m 25sSilnik drugego członu włącza się ponownie na 51 sekund
T +24mRakieta poza zasięgiem naziemnych stacji śledzących. Komunikację przejmuje samolot P-3
T +24m 30sWłącza się trzeci człon rakiety i odłącza od drugiego
T +26mProblemy z odczytaniem danych (zakłócenia). Nie wiadomo, czy silnik trzeciego członu działa
T +30mOdczyt danych ze stacji w Omanie
T +31m 48sOddzielenie sondy. 2001 Mars Odyssey rozpoczęła podróż w kierunku Marsa. Wszystko odbyło się zgodnie z planem
T +52mSonda ma otworzyć panele słoneczne i wysłać pierwszy sygnał na Ziemię, do stacji w Canberze
17:56Inżynierowie z JPL ustalili komunikację z sondą; funkcjonuje prawidłowo. Panele słoneczne rozłożyły się, jedynym drobnym problemem są podwyższone wskazania temperatury jednego z czujników. Wystrzelenie 2001 Mars Odyssey zostało zwieńczone sukcesem, rozpoczęła się sześciomiesięczna podróż na Czerwoną Planetę

Misja naukowa Mars Odyssey potrwa do lipca 2004 roku. Przez kolejnych 16 miesięcy sonda ma funkcjonować jako stacja przekaźnikowa w ramach programu Mars 2003 Rovers, który zakłada dostarczenie na powierzchnię Czerwonej Planety dwóch automatycznych pojazdów kołowych. Według planów NASA, wylądują one na Marsie w styczniu 2004 roku.

Amerykanie rozpoczęli astronautyczną eksplorację Marsa w 1964 roku, wysyłając tam dwie sondy Mariner. Mariner 3 zamilkł wkrótce po wejściu na domarsjańską orbitę wokółsłoneczną, natomiast Mariner 4 przesłał w lipcu 1965 roku pierwsze wykonane z bliska zdjęcia Czerwonej Planety.

W 1971 roku NASA umieściła na orbicie Marsa sztucznego satelitę Mariner 9. Jako pierwszy dokładnie obfotografował planetę i jej fizjograficzne osobliwości – gigantyczne wygasłe wulkany i przepastne kaniony, znacznie przewyższające rozmiarami analogiczne formacje ziemskie. W pięć lat później dwie sondy Viking miękko wylądowały na powierzchni Marsa i przez wiele miesięcy transmitowały na Ziemię dane naukowe.

Kulminacją sukcesów USA w bezzałogowych lotach na Czerwoną Planetę stała się misja Mars Pathfinder – czyli dostarczenie tam 4 lipca 1997 roku automatycznego pojazdu kołowego Sojourner i jego penetracja okolic lądowiska.

Po tym triumfie szczęście odwróciło się jednak od NASA. Jej dwie następne sondy marsjańskie, sztuczny satelita Mars Climate Orbiter i lądownik Mars Polar Lander, zamilkły w trakcie manewrów hamujących w pobliżu Czerwonej Planety na przełomie 1999 i 2000 roku. Obie nieudane misje kosztowały Amerykanów prawie 200 milionów dolarów i przyczyniły się niewątpliwie do ograniczenia marsjańskiego programu. Pierwotnie zakładał on wysłanie w bieżącym roku na Czerwoną Planetę również lądownika z pojazdem kołowym.

Autor

Wojciech Rutkowski