Kosmiczny Teleskop Hubble’a sfotografował mgławice, która swoim kształtem przypomina … gigantycznego hamburgera.
Mgławica została nazwana Hamburgerem Gomeza na cześć astronoma Arturo Gomeza, który jako pierwszy dostrzegł ten obiekt jako dwa skupienia pyłu i gazu pochodzące z wymierającej, podobnej do Słońca gwiazdy. Znajduje się ona w konstelacji Strzelca, około 6 500 lat świetlnych od nas. Aktualnie jest ona w fazie ewolucji, w której gwiazdy rozszerzają się stając się czerwonymi olbrzymami i odrzucają swoje zewnętrzne warstwy. Światło od tej gwiazdy jest odbijane przez cząsteczki cienkiego pyłu, pochodzącego z odrzuconych warstw, podświetlając je i tworząc obiekty przypominające ”bułki” w hamburgerze. W międzyczasie, gruba ściana pyłu w środku mgławicy, okrążając gwiazdę, całkowicie blokuje światło od niej i tworzy jakby ”pasztecik” między tymi ”bułeczkami”.
Zazwyczaj czerwony olbrzym odrzuca swoje zewnętrzne warstwy we wszystkich kierunkach, dlatego też kształt mgławicy Hamburger Gomeza jest zastanawiający. Astronomowie nie są pewni dlaczego centrum gwiazdy, ukazane na zdjęciu zrobionym przez nową kamerę Heritage umieszczoną na teleskopie Hubble’a, wytworzyło gęsty pierścień pyłu w środku i cienkie chmury pod i ponad nim.
”Najprostszym sposobem na wytłumaczenie tego jest przyjęcie, że gwiazda rotowała dosyć szybko” – powiedział Howard Bond ze Space Telescope Science Institute, który pomagał w otrzymaniu owego fantastycznego zdjęcia. Przy takim założeniu większość materii zostaje odrzucona wzdłuż płaszczyzny równika gwiazdy. Teraz czerwony olbrzym powinien rotować wolniej ze względu na ”opuchnięty” kształt. ”Jeśli jednak gwiazda miała w pobliżu kompana, wtedy siły pływowe mogły spowodować zwiększenie szybkości rotacji” – wyjaśnił Bond.
Hamburger Gomeza jest w stosunkowo młodym stadium ewolucji na drodze ku przekształceniu się w świecącą planetarną mgławicą. Zaraz po tym jak gwiazda podobna do Słońca odrzuci swoje zewnętrzne warstwy, staje się stosunkowo chłodna. Nastepnie jej temperatura wzrasta i wskutek tego pył wokół niej odparowuje. Odtąd świeci ona intensywniej w ultrafiolecie, powodując, że otaczający gaz zaczyna świecić. Astronomowie przewidują, że za niecałe 1000 lat świetlnych Hamburger Gomeza będzie świeżo upieczoną planetarną mgławicą.
