W czwartek 21 listopada 2013 r. o godzinie 8:11 czasu polskiego (7:11 UT) z kosmodromu Jasny w południowej Rosji na pokładzie rakiety Dniepr wystrzelono pierwszego polskiego satelitę naukowego BRITE-PL Lem. Zostanie on wyniesiony na niską orbitę biegunową i będzie okrążał Ziemię około 14 razy na dobę. Zadaniem tego satelity jest precyzyjna fotometria najjaśniejszych gwiazd, których jasność przekracza +3,5 wielkości gwiazdowej.

Satelitę Lem wystrzelono z kosmodromu Jasny położonego w południowej Rosji, przy granicy z Kazachstanem (mapka poniżej):

CAMK

Mapka pokazuje położenie kosmodromu Jasny, z którego wystrzelono satelitę BRITE-PL Lem. Kosmodrom Jasny powstał w 2006 roku i ma zastąpić znajdujący się w Kazachstanie kosmodrom Bajkonur, z którego Rosjanie nie mogą tak swobodnie korzystać, jak w czasach ZSRR.

Udało się zrobić to w pierwszym terminie. Gdyby dzisiaj z jakichś powodów start nie mógł się odbyć termin rezerwowy był planowany na jutro. Satelita Lem był wystrzelony na pokładzie rakiety Dniepr wraz z 31-ma innymi satelitami, z których największym był należący do Zjednoczonych Emiratów Arabskich DubaiSat2. Jego masa wynosi 300 kg.

Satelita BRITE-PL Lem jest trzecim z serii sześciu satelitów projektu BRITE (od angielskiego: BRIght-star Target Explorer), w którym biorą udział m.in. dwa polskie instytuty naukowe Centrum Badań Kosmicznych (CBK) i Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika (CAMK). Oprócz nich w projekt są zaangażowane instytuty z Austrii i Kanady. Satelita Lem jest pierwszym z dwóch satelitów tego projektu wykonanych i przetestowanych w Polsce, w CBK na podstawie kanadyjskich podzespołów i dokumentacji. W przyszłym miesiącu z Chin zostanie wystrzelony drugi polski satelita, nazwany Heweliusz. Na orbicie są już 2 satelity autriackie, a w przyszłym roku wystrzelone zostaną satelity kanadyjskie. Cała szóstka satelitów ma pracować razem na orbicie przez co najmniej 3 lata.

Komunikacja ze wszystkimi sześcioma satelitami projektu będzie się również odbywać z Polski, ze wspomnianego Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika. Tutaj też będą zbierane, katalogowane i archiwizowane dane obserwacyjne przychodzące z satelitów. Anteny stacji nasłuchowej stały się już charakterystycznym elementem wyglądu budynku CAMK.

Satelity BRITE należą do tzw. nanosatelitów, czyli satelitów o małych rozmiarach i małej masie. W tym przypadku satelity mają kształt sześcianów o boku 20 cm i masie nie przekraczającej 7 kg. Na pokładzie satelitów znajduje się m.in. mały teleskop o dużym polu widzenia, rozciągającym się na ponad 24 stopnie, dzięki czemu będzie można obserwować wiele gwiazd jednocześnie. Zadaniem satlitów projektu BRITE będzie obserwacja nawet najmniejszych wahań promieniowania najjaśniejszych gwiazd z wybranego obszaru nieba, które byłyby trudne, albo niemożliwe do zaobserwowania z powierzchni Ziemi ze względu na obecność przeszkadzającej atmosfery planety. Unikatową cechą projektu będzie to, że 3 satelity (w tym Lem) będą obserwowały przez filtr czerwony, a 3 pozostałe (w tym Heweliusz) w filtrze niebieskim, co pozwoli bardziej szczegółowo przyjrzeć się obserwowanym pulsacjom.