Inklinacja, podobnie jak Cykle Milankovicia, jest kolejnym cyklicznym ruchem orbity, z którym powiązane są zmiany klimatyczne na Ziemi. Ma on podobną naturę co na przykład zmiana mimośrodu orbity, ale nie ma wpływu na nasłonecznienie. Jednak, jak zbadano, jest silnie powiązany ze zmianą temperatury i cyklami zlodowaceń na Ziemi.

Podczas prac nad potwierdzeniem powiązań między Cyklami Milankovicia i zmianami temperatury znaleziono pewne nie zgodności. Zmiany klimatu z przeszłości bada się robiąc odwierty lodowe i porównując w nich udział procentowy wody z izotopem tlenu 18O. Ten izotop powstaje naturalnie w atmosferze i jest izotopem trwałym. Woda z izotopem 18O jest cięższa od normalnej i potrzebuje większej energii, aby wyparować. Największy udział tego izotopu znajdujemy w lodzie lodowcowym. Im wyższa była temperatura powietrza w danym roku, tym łatwiej woda z izotopem 18O odparowywała, a jej udział w lodzie z tego okresu jest mniejszy.

Archibald 2007

Wykres przedstawiający zmiany cykli zlodowaceń w ciągu ostatnich 5 mln lat na podstawie procentowego udziału wody z izotopem 18O.

Tą metodą zbadano, jak zmieniała się temperatura w ciągu ostatnich 5 milionów lat. Okazało się, że początkowo epoki lodowcowe miały okresy 41 tys. lat, co pokrywa się z okresem nutacji uwzględnianej przez Cykle Milankovicia. Jednak sytuacja uległa zmianie i przez ostatni milion lat i okres zmian temperatury na biegunach wynosił 100 tys. lat.

Ten okres jest zgodny z okresem inklinacji. Inklinacja to ruch orbity ziemskiej w płaszczyźnie układu słonecznego. Orbita Ziemi nie leży dokładnie w płaszczyźnie całego Układu Słonecznego, ale jest nachylona do niej pod kątem. Zmiana tego kąta, inklinacja, nie ma wpływu na nasłonecznienie powierzchni Ziemi, ale ten cykl jest mocno powiązany z makro zmianami klimatycznymi.

Uznaje się, że za zmiany klimatu związane z inklinacją odpowiada koncentrujący się w głównej płaszczyźnie Układu Słonecznego pył międzyplanetarny. Przy mniejszej inklinacji ten pył dostaje się do atmosfery Ziemi, co powoduje ochłodzenie klimatu. Obecność pyłu międzyplanetarnego potwierdzają świecące nocą obłoki srebrzyste, których częstotliwość jest największa, gdy orbita Ziemi przecina główną płaszczyznę Układu Słonecznego.

Źródła:

Autor

Avatar photo
Krystyna Syty

Studiuję chemię i fizykę w kolegium MISMaP na Uniwersytecie Warszawskim. Naukowo szczególnie ciekawi mnie elektrochemia i ziemskie pole magnetyczne. Interesuję się uczeniem i popularyzacją nauk ścisłych wśród dzieci i młodzieży. W redakcji swoją przygodę zaczęłam od serii Śladami Messiera i Przygotowania do Olimpiady Astronomicznej. Byłam Zastępcą Redaktora Naczelnego w latach 2021-2022, od tego roku jestem Członkiem Zarządu Klubu Astronomicznego Almukantarat.