16 kwietnia wieczorem dojdzie do kolejnego zakrycia Saturna przez Księżyc. Zachęcamy do jego obserwacji, ponieważ na następne tego typu zakrycie będziemy musieli poczekać aż do 2007 roku. Warto więc poświęcić tej nocy trochę czasu i po godzinie 22 spojrzeć nad zachodni horyzont. Dysponując nawet niewielkim instrumentem optycznym zobaczymy sierp Księżyca z widocznym światłem popielatym i w niewielkiej odległości od jego ciemnego brzegu planetę z pierścieniami. Zapraszamy do lektury szczegółowego opisu zjawiska i warunków obserwacyjnych dla różnych miejsc Polski.
Z obszaru Polski zakrycie będzie widoczne nisko nad horyzontem. Najlepsze warunki do jego obserwacji będą w północno-zachodniej części kraju, gdzie w momencie zakrycia Księżyc będzie przebywał około 10 stopni nad linią horyzontu. W tej części Polski będzie można również podjąć próbę obserwacji odkrycia planety, ale zajdzie ono bardzo nisko nad horyzontem i przy jasnym brzegu Księżyca. Najgorsze warunki będą mieli obserwatorzy w południowo-wschodniej części kraju, gdzie zakrycie będzie widoczne około 5 stopni nad horyzontem. W związku z tym należy wcześniej ustalić, czy z miejsca obserwacji zakrycie będzie widoczne i czy nie przeszkodzą w jego rejestracji zabudowania lub inne obiekty.
W momencie zjawiska tarcza Księżyca będzie oświetlona w 15%, ale bez problemu przez lornetki i teleskopy powinna być widoczna pozostała część, oświetlona (choć bardzo słabo), przez promienie słoneczne odbite od powierzchni Ziemi i padające na ciemną część naszego satelity. Jest to tzw. światło popielate, które najłatwiej zaobserwować tuż przed i po nowiu.
Obok Saturna będzie przebywał jego najjaśniejszy satelita Tytan, jednak jego mała jasność 8 mag. utrudni obserwację zakrycia, które nastąpi około 4 minut przed zakryciem głównym.
Jasność Saturna wyniesie 0 mag., a średnica tarczy 17 sekund kątowych. Dzięki temu zakrycie planety będzie następować stopniowo i trwać około 36 sekund. Jeśli do tego doliczyć jeszcze czas zakrycia pierścieni, czas ten wydłuży się do 72 sekund. Za tarczą Księżyca Saturn będzie znajdował się przez około godzinę.
Zdjęcie wykonane przez pana Romana Fangora w grudniu 1973 roku za pomocą teleskopu ze zwierciadłem o średnicy 350 milimetrów na filmie ORWO NP20. Publikacja za zgodą Autora.
Poniżej podaję momenty zakrycia dla wybranych miast w Polsce i
Biała Podlaska – 22:45:09 – 5 stopni
Białystok – 22:43:09 – 6 stopni
Bielsko-Biała – 22:52:02 – 6 stopni
Bydgoszcz – 22:45:45 – 9 stopni
Chełm – 22:46:41 – 5 stopni
Częstochowa – 22:49:53 – 6 stopni
Elbląg – 22:43:04 – 9 stopni
Gdańsk – 22:42:43 – 9 stopni
Gorzów Wlk. – 22:47:54 – 10 stopni
Jelenia Góra – 22:51:45 – 8 stopni
Kalisz – 22:48:28 – 8 stopni
Katowice – 22:51:08 – 6 stopni
Kielce – 22:48:49 – 6 stopni
Konin – 22:47:28 – 8 stopni
Koszalin – 22:44:28 – 10 stopni
Kraków – 22:50:55 – 6 stopni
Krosno – 22:50:28 – 4 stopnie
Legnica – 22:50:49 – 8 stopni
Leszno – 22:49:08 – 8 stopni
Lublin – 22:46:57 – 5 stopni
Łódź – 22:47:43 – 7 stopni
Olsztyn – 22:43:18 – 8 stopni
Opole – 22:50:55 – 7 stopni
Ostrołęka – 22:44:03 – 7 stopni
Płock – 22:46:03 – 7 stopni
Poznań – 22:47:44 – 9 stopni
Przemyśl – 22:49:37 – 4 stopnie
Radom – 22:47:28 – 6 stopni
Rzeszów – 22:49:36 – 5 stopni
Siedlce – 22:45:24 – 6 stopni
Słupsk – 22:43:32 – 10 stopni
Suwałki – 22:41:35 – 7 stopni
Szczecin – 22:46:47 – 11 stopni
Tarnobrzeg – 22:48:47 – 5 stopni
Tarnów – 22:50:21 – 5 stopni
Toruń – 22:45:41 – 8 stopni
Wałbrzych – 22:51:41 – 8 stopni
Warszawa – 22:45:56 – 7 stopni
Włocławek – 22:46:12 – 8 stopni
Wrocław – 22:50:30 – 8 stopni
Zakopane – 22:52:32 – 5 stopni
Zamość – 22:47:32 – 4 stopnie
Zielona Góra – 22:49:33 – 9 stopni
W Szczecinie, gdzie Księżyc w czasie zjawiska będzie przebywał najwyżej nad horyzontem, wystąpią najlepsze warunki do obserwacji odkrycia, które w tym mieście nastąpi o 23:30:11 na wysokości 5 stopni.
Pozostaje życzyć wszystkim bezchmurnego nieba. Oby tym razem pogoda nie zawiodła.
Wojciech Rutkowski (wrinnov)
“Pozostaje życzyć bezchmurnego nieba”… — …i awarii elektryczności 😉
Michał M.
Relacja z obserwacji zakrycia – Łódź — Obserwacje prowadziłem z punktu o współrzędnych: 19d22m E 51d48m N (po polsku: północno-zachodnia część Łodzi 🙂
Coż, Księżyc i Saturn nisko nad horyzontem widoczne były poprzez warstwę paskudnej mgły. Do dostrzeżenia Saturna potrzebny był teleskop (Newton 6cm średnicy, 50cm ogniskowej). Przez lornetkę widać go nie było.
Nie mogło być mowy o obserwacjach momentów kontaktów. Przy powiększeniu 33x trzeba się było mocno wysilić żeby zobaczyć Saturna jako słabiutką “gwiazdkę”.
Zanotowałem jedynie czas kiedy widziałem Saturna ostatni raz: 22:47:40. Potem już nie byłem w stanie go dojrzeć. Godzina ta pokrywa się z przewidywanym momentem środka zakrycia dla miejsca, w którym się znajdowałem.
pozdrawiam, mam nadzieję, że komuś udało się zobaczyć więcej
Azzie
No cóż… — …mnie się nie poszczęściło 🙁 W Warszawie powłoka chmur była pokaźna i w 100% pokrywała niebo. Identycznie jak podczas poprzedniego zakrycia Saturna 🙁 To się nazywa pech. Ale przynajmniej spędziłem wieczór w miłym towarzystwie miłośników z PTMA Warszawa (pozdrawiam!). Polecam relację z wieczoru autorstwa Janusza Wilanda dostępną na stronie http://www.astro-jawil.teleskopy.pl/saturn_16_04_2002.htm Można tam poczytać także co działo się w innych rejonach Polski. Generalnie wszędzie były chmury, jedynie obserwatorom w Łodzi udało się uzyskać przymglone nagranie. A może ktoś prowadził indywidualne obserwacje i miał dobrą pogodę? Pochwal się! 🙂