Przełom grudnia i stycznia będzie okazją do zobaczenia pierwszej od Słońca planety Układu Słonecznego. Niestety tym razem warunki będą gorsze niż w październiku, gdyż w maksymalnej elongacji (wschodniej, bo Merkury będzie na wschód od naszej gwiazdy dziennej) 4 stycznia 2009 Merkury będzie jedynie 6? nad horyzontem (na początku zmierzchu cywilnego). Natomiast od naszej gwiazdy dziennej planetę będzie dzieliło 19,?5.

Podczas tej elongacji najszybsza planeta na naszym niebie będzie przechodzić od koniunkcji górnej (25 listopada 2008) do koniunkcji dolnej ze Słoncem (która nastąpi 20 stycznia 2009). W związku z tym przez cały czas planeta będzie zbliżać się do Ziemi i zwiększać swoją średnicę kątową (od 5 do 10 sekund kątowych) oraz zmniejszać fazę (od 88% do 10%). Niestety ze względu na to, że widoczna z Ziemi tarcza Merkurego będzie oświetlona w coraz mniejszym stopniu jasność planety będzie spadać (od -0,7 magnitudo do +2).

Ułatwieniem w identyfikacji planety będzie bardzo bliska obecność znacznie jaśniejszego Jowisza (około -1,9 magnitudo) oraz koniunkcja obu planet z Księżycem 29 grudnia 2008 (przedstawiona na obrazku tytułowym). Jednak Jowisz będzie towarzyszył Merkuremu tylko do pierwszego tygodnia stycznia, potem zniknie w zorzy wieczornej.

Zamieszczona poniżej tabela przedstawia szczegółowo wymienione wyżej cechy (wzięte z programu “Starry Night”). Godzina oznacza moment, w którym Słońce jest około 7? pod horyzontem (45 minut po zachodzie Słońca):

DataGodzinaWysokość

[?]
JasnośćFaza [%]średnica

kątowa [″]

Odległość

od Jowisza [?]

uwagi
23 grudnia16:311-0,7885,49,7?
24 grudnia16:321,5-0,7865,58,4?
25 grudnia16:322-0,7855,67,2?
26 grudnia16:332,5-0,7835,65,9?
27 grudnia16:342,9-0,7815,74,7?
28 grudnia16:353,3-0,7795,83,6?
29 grudnia16:363,6-0,7775,92,5Merkury 4,?5 od Księżyca

Jowisz 2,?6 od Księżyca

30 grudnia16:374,2-0,7756,11,6?
31 grudnia16:384,6-0,7726,21,2?
1 stycznia16:385-0,6696,31,6?
2 stycznia16:405,3-0,6666,52,4?
3 stycznia16:415,7-0,6636,63,2?
4 stycznia16:425,9-0,5596,84,0?
5 stycznia16:436,1-0,5557,04,7?
6 stycznia16:446,3-0,4517,25,3?
7 stycznia16:456,3-0,3467,45,8Jowisz

niewidoczny

8 stycznia16:476,3-0,1427,66,2Jowisz

niewidoczny

9 stycznia16:486,1??0377,96,5Jowisz

niewidoczny

10 stycznia16:495,9??0,2328,16,6Jowisz

niewidoczny

11 stycznia16:515,4??0,5278,46,5Jowisz

niewidoczny

12 stycznia16:524,9??0,8228,66,2Jowisz

niewidoczny

13 stycznia16:534,1??1,1188,95,8Jowisz

niewidoczny

14 stycznia16:553,3??1,6149,15,3Jowisz

niewidoczny

15 stycznia16:562,2??2109,44,6Jowisz

niewidoczny

Poniższa animacja (wykonana na podstawie obrazków z programu “Starry Night”) pokazuje symulację ruchu Merkurego i Jowisza na wieczornym niebie przez najbliższe trzy tygodnie. Warto zwrócić uwagę na omawiane już zbliżenie Merkurego i Jowisza z Księżycem dwa dni przed Sylwestrem (Księżyc będzie 2 dni po nowiu, w fazie 4%):

Animacja została wykonana na podstawie obrazków z programu “Starry Night” (http://www.starrynighteducation.com).     Pokazana jest na niej droga Merkurego nad południowo-zachodnim horyzontem podczas elongacji wschodniej na przełomie 2008 i 2009 roku.     Warto zwrócić uwagę na sąsiedztwo dużo jaśniejszego Jowisza i spotkanie planet z Księżycem 29 grudnia 2008 roku.

Ciekawostka związana z tą koniunkcją jest taka, że na południowej półkuli (ale na ciemnym niebie tylko w północno-wschodniej Australii) dojdzie do zakrycia Jowisza przez Księżyc. Jest to jeszcze jeden powód, aby to w krainie kangurów świętować nadejście nowego roku.

Poniżej zamieszczona jest mapka z zaznaczonym obszarem widoczności zakrycia. Więcej informacji o tym zjawisku można znaleźć na stronie http://www.lunar-occultations.com/iota/planets08/1229jupiter.htm

29 grudnia 2008 w Europie będzie widać bliskie spotkanie Księżyca, Merkurego i Jowisza, natomiast na południowej półkuli dojdzie do zakrycia największej planety Układu Słonecznego przez Księżyc. Jak widać na mapce, aby zobaczyć zakrycie trzeba udać się do Australii.

Autor

Avatar photo
Ariel Majcher