Podobnie jak samochody na drodze, plazma ucieka przez bieguny młodej gwiazdy w porcjach podróżujących z różnymi prędkościami. Gdy cząstki szybko poruszające się zderzą się z wolniejszymi, dochodzi do powstania fali uderzeniowych, które mogą przemieszczać się na biliony kilometrów.
Na podstawie zdjęć wysokiej rozdzielczości dostarczonych przrz Kosmiczny Teleskop Hubble’a, astronomowie stworzyli animację „dróg” czyli gwiezdnyc strug (dżetów) materii. Stworzone animacje pozwoliły na lepsze śledzenie fal uderzeniowych w dżetach, prowadząc do uzskania nowych informacji na temat niezwykle ważnego, a jednak słabo zbadanaego procesu formowania się gwiazd.
„Gdy trzeba pokazać, co tak właściwie się dzieje, nie ma jak film. Na podstawie statycznych obrazów można snuć wiele wniosków i historii, ale po obejrzeniu filmu wszystkie najczęściej nadają się do kosza” – mówi Patrick Hartigan z Universytetu Rice.
Animacja fal uderzeniowych w dżecie, którego źródłem była gwiazda HH 47. Animację wykonano na podstawie zdjęć z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a.
Hartigan wraz ze współpracownikami opracowali animacje na podstawie zdjęć z 1994 i 1999 roku wykonanych przez teleskop Hubble’a oraz obserwatoria naziemne. Fotografowany obiekt to młoda gwiazda HH 47, znajdująca się w gwiazdozbiorze Żagiel.
Aby stworzyć animację fali uderzeniowej podąrzającej w kierunku od młodej gwiazdy, naukowcy wykorzystali fakt dwudziestokrotnie lepszej rozdzielczości teleskopu Hubble’a w stisunku do teleskopów naziemnych oraz pięcioletnią przerwę pomiędzy kolejnymi zdjęciami.
Animacja fal uderzeniowych w dżecie, którego źródłem była gwiazda HH 47. Animację wykonano na podstawie zdjęć z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a.
„Jak na zwolnionym filmie, nasze animacje pozwalają nam śledzić ruch każdego charakterystycznego element dżetu zarówno względem obiektów stacjonarnych jak i tych poruszających się z różnymi prędkościami„.
Młode gwiazdy tworzą się w wielkich chmurach gazu i pyłu. Silne oddziaływania grawitacyjne prowadzą do powstania kuli materii, otoczonej przez rotujący dysk. Z „kuli” powstaja protogwiazda, a w dysku, mogą ewenualnie powstać planety. W wyniku wciąż zaledwie częściowo zrozumiałego procesu, większość materii dysku opada na gwiazdę, a wyzwolona przy tym energia prowadzi do powstania dżetów plazmu, wyrzucanych przez gwiazdę prostopadle do płaszczyzny dysku.
Schemat opisujący elementy dżetu pochodzącego z młodej gwiazdy HH 47.
Wyrzucany materiał oddziałuje na dysk jak hamulec, zmniejszając tempo rotacji i ułatwiając spadanie materii na gwiazdę. Naukocy wiedzą więc, że dżety mają udział w procesie powstawania młodej gwiazdy, jednak muszą jeszcze ją uszczegółowić.
