NGC 6302, częściej znana jako Mgławica Motyl, jest obiektem należącym do Drogi Mlecznej, znajdującym się niecałe 3800 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Skorpiona. Ze względu na parę symetrycznych obłoków gazu NGC 6302 jest klasyfikowana jako mgławica dwubiegunowa.

Skąd taki kształt? Przypuszcza się, że wszystkiemu winny jest układ podwójny gwiazd w samym centrum mgławicy. Jedna z gwiazd, będąca na skraju śmierci, odrzuciła otoczkę. Wyrzucany gaz poruszał się z prędkością ponad 960 tysięcy kilometrów na godzinę (na tyle szybko, by podróż między Ziemią a księżycem odbyć w ciągu 24 minut) i powinien był uformować się pojedynczy obłok. Tak się jednak nie stało.

Powstanie dwóch symetrycznych struktur próbuje się tłumaczyć dwoma gwiazdami, orbitującymi na tyle blisko siebie, że z powodu interakcji między nimi, powstał dysk gazu, który następnie został wyrzucony w formie dżetów.

Drugą popularną hipotezą połączenie się mniejszej gwiazdy z większą, gwałtowniej ewoluującą. Takie zdarzenie, podczas krótkiego okresu też może wytworzyć dżety, które uformują skrzydła mgławicy. Niestety nie odkryto jeszcze hipotetycznego towarzysza gwiazdy centralnej.

W 2020 roku Kosmiczny Teleskop Hubble’a został po raz kolejny skierowany w kierunku Mgławicy Motyl, by przeprowadzić obserwacje w pełniejszym zakresie widma od bliskiego nadfioletu po bliską podczerwień. Zauważono wtedy nowe zmiany w mgławicy. Bliska podczerwień ukazała strugę gazu, kształtem przypominającą literę S, która najprawdopodobniej zarysowuje kontur najnowszej emisji gazów przez gwiazdę. Podczas zderzenia cząstek gazu o dużej prędkości z wolniejszymi, wyrzuconymi wcześniej, doszło do jonizacji żelaza, które emituje światło właśnie w zakresie podczerwieni. Takie zjawisko najczęściej jest obserwowane w aktywnych jądrach galaktyk i pozostałościach po supernowych.

Zdjęcie NGC 6302 powstało ze złożenia klatek wykonanych z użyciem filtrów: OII – 502 nm (kolor fioletowy), YJ – 1100 nm (niebieski), H-alfa i NII – 658 nm (cyjan), FeII –1640 nm (pomarańczowy) i H-alfa – 656 nm (szary).

Autor

Avatar photo
Anna Wizerkaniuk

Absolwentka studiów magisterskich na kierunku Elektronika na Politechnice Wrocławskiej, członek Zarządu Klubu Astronomicznego Almukantarat, miłośniczka astronomii i książek