Rosja wspominała w czwartek czasy swojej świetności w dziedzinie kosmonautyki, świętując 40. rocznicę lotu kosmicznego Jurija Gagarina. Rocznica upłynęła pod znakiem wieńców, zapewnień, obietnic i… protestów.
Na uroczystości w Gwiezdnym Miasteczku pod Moskwą prezydent Władimir Putin nazwał lot Gagarina zwycięstwem całej ludzkości i przyrzekł wesprzeć rosyjski sektor kosmiczny, w ostatnich latach borykający się z brakiem funduszy.
Putin złożył kwiaty pod pomnikiem Gagarina, który zginął w katastrofie lotniczej w roku 1968. Prezydent spotkał się też z wdową po kosmonaucie, Walentyną, i podarował przedstawicielom władz Gwiezdnego Miasteczka jeden z kilku portretów, do których Gagarin pozował po swym locie.
Budżet rosyjskiego programu kosmicznego od dłuższego czasu jest systematycznie zmniejszany. W roku 2000 wyniósł tylko 114 milionów dolarów, wobec 12,6 miliardów dolarów, którymi w tym samym czasie rozporządzała amerykańska Agencja Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA).
Podczas wizyty w Gwiezdnym Miasteczku Putin spotkał się także z Dennisem Tito. Prezydent zapewnił naukowców i inżynierów ośrodka, że uczyni wszystko, co w jego mocy, aby rosyjski program kosmiczny odzyskał choć część dawnego blasku.
. Borykająca się z kłopotami finansowymi Rosyjska Agencja Lotnictwa i Przestrzeni Kosmicznej szuka obecnie środków na funkcjonowanie. Dlatego, wbrew stanowisku Amerykanów, wyraża zgodę na lot kalifornijskiego milionera Dennisa Tito na Międzynarodową Stację Kosmiczną (ISS). Oferowana przez Amerykanina kwota około 20 milionów dolarów jest dla rosyjskiego budżetu kosmicznego może nie “kosmiczną”, ale na pewno zauważalną sumą.
Putin powiedział, że choć wielu krytyków twierdzi, iż wydawanie ogromnych sum na działalność w kosmosie nie jest potrzebne, to nie można bez tego tworzyć nowych materiałów, badać Ziemi, poszukiwać zasobów naturalnych, przepowiadać pogody lub doskonalić telekomunikacji.
Również premier Michaił Kasjanow, nawiązując do rocznicy lotu Gagarina na cotygodniowym posiedzeniu gabinetu, powiedział, że zadaniem rządu jest zapewnić warunki dla rozwoju nauki rosyjskiej, która także dziś przoduje w wielu dziedzinach.
Tymczasem grupa naukowców i inżynierów przemysłu rakietowego i kosmicznego zwołała wiec przed siedzibą rządu, aby zaprotestować przeciwko zmniejszaniu nakładów na badania kosmiczne. W tym roku stanowią one 0,1 proc. produktu krajowego brutto, wobec 0,14 proc. w roku ubiegłym.
Akademie i konferencje poświęcone lotowi Gagarina zorganizowano w 69 miastach Rosji i świata. W Moskwie szef rosyjskiej agencji kosmicznej Jurij Koptiew, któremu towarzyszyła grupa kosmonautów, złożył wieniec na grobie Gagarina pod murem kremlowskim.