14 października 1947 roku pilotowany przez Chucka Yeagera samolot XS-1 przekroczył prędkość dźwięku w powietrzu, wynoszącą około 330 metrów na sekundę.

Prędkość dźwięku określona jest mianem 1 Macha. Poniżej podajemy wyrażone w tej jednostce prędkości różnych obiektów, również tych, które poruszają się w Kosmosie, gdzie fale dźwiękowe nie rozchodzą się.

ObiektPrędkość
Szybki bieg (20 km/h)0,017 Mach
Pirat drogowy (100 km/h)0,08 Mach
Samolot Boeing 747 (850 km/h)0,7 Mach
Samolot Concorde1,6 Mach
Pierwsza prędkość kosmiczna (7900 m/s)24 Mach
Druga prędkość kosmiczna (11200 m/s)34 Mach
Prędkość Ziemi w ruchu wokół Słońca (30 km/s)90 Mach
Prędkość ucieczki z Układu Słoneczego128 Mach

Gdy samolot zaczyna poruszać się z prędkością większą niż dźwięk w powietrzu (330 metrów na sekundę, około 1200 kilometrów na godzinę czyli 1 Mach), pojawia się fala uderzeniowa powstała z fal dźwiękowych zebranych w stożku otaczającym samolot. Jak się okazuje – wokół samolotu naddźwiękowego może także pojawić się mgiełka złożona ze skroplonej pary wodnej. Prezentowane zdjęcie przedstawia taką właśnie mgiełkę wokół samolotu F/A-18 Hornet w momencie przekraczania 1 Macha). Grzmot fali uderzeniowej słychać także wtedy, gdy pojazd ponownie zwalnia. Dotyczy to również lądującego promu kosmicznego.

Przekroczenie bariery dźwięku było istotnym krokiem w kierunku podboju Kosmosu. Zgodnie z ogólną teorią względności, niemożliwe jest przekroczenie prędkości światła przez ciało posiadające masę. Prędkość światła to około miliona Machów. W czasie, gdy światło pokonuje kilometr, dźwięk przebywa zaledwie milimetr.

Autor

Michał Matraszek