Od 19 do 27 września 2015, obserwatoria naziemne (DST/Sacramento Peak, SST/La Palma i koronografy w Białkowie koło Wrocławia oraz w Ondrejovie w Czechach) jak również orbitalne (SDO, IRIS) będą wpatrywały się w ten sam punkt na Słońcu oczekując na rozbłyski słoneczne. Do udziału w obserwacjach zaproszeni są astronomowie amatorzy.

To kampania obserwacyjna organizowana przez europejskie konsorcjum F-CHROMA, którego celem jest zebranie obserwacji i modeli pozwalających na lepsze zrozumienie zachowania chromosfery Słońca w trakcie rozbłysku. Analiza danych w różnych zakresach promieniowania może rzucić nowe światło na mechanizmy działania tych zjawisk.

Rozbłyski słoneczne to nagłe wydzielenia energii pola magnetycznego w atmosferze Słońca. Nawet w przypadku najsłabszych zjawisk, wydzielona energia jest kilkaset tysięcy razy większa niż energia bomby jądrowej zrzuconej na Hiroshimę. Plazma jest rozgrzewana do kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu milionów kelwinów i powoduje silne świecenie w zakresie rentgenowskim, ultrafioletowym, w liniach widmowych w zakresie widzialnym (takich jak H-alfa), a czasem nawet świecenie fotosfery słonecznej u podstawy rozbłysku.

Mimo tego że są fascynujące i słabo poznane, rozbłyski słoneczne rzadko kiedy są obserwowane przez astronomów amatorów, chociaż sprzęt amatorski w dzisiejszych czasach jest do tego zdolny. Rozbłyski są przy obecnym stanie wiedzy całkowicie nieprzewidywalne, więc ich zaobserwowanie wymaga prawdziwego „polowania”: wykonania wielogodzinnych obserwacji, na których być może uda się zarejestrować zjawisko. Najwytrwalszym udało się tego dokonać i w sieci można znaleźć wiele amatorskich fotografii lub nawet animacji rozbłysków słonecznych.

Promocji „polowania” na rozbłyski ma służyć akcja F-HUNTERS, organizowana równolegle z obserwacjami profesjonalnymi 19-27 września 2015. Naukowcy chcą uzupełnić dane o amatorskie obserwacje fotograficzne z dziesiątków małych teleskopów, działających w linii wodoru H-alpha, wapnia Ca-K czy świetle białym. Koncepcja rozproszonych obserwacji amatorskich sprawdziła się już w wielu innych dziedzinach astronomii, jak obserwacje gwiazd zmiennych bądź obserwacje zakryciowe. Dostępność teleskopów dostosowanych do obserwacji Słońca, matryc CCD i lustrzanek cyfrowych zachęca do próby użycia tej metody w obserwacjach chromosfery słonecznej.

Akcja F-HUNTERS to pierwsza próba koordynowanych amatorskich obserwacji rozbłysków słonecznych.

W ramach akcji przygotowana została strona F-HUNTERS OBSERVING CAMPAIGN (tylko w języku angielskim) zawierająca szczegółowe poradniki dotyczące obserwacji fotograficznych Słońca na różnych poziomach zaawansowania. Na stronie znajduje się również newsletter za pomocą którego rozsyłane będą każdego dnia cele obserwacyjne. Po zebraniu obserwacji, uczestnicy mogą wysłać swoje dane do astronomów przy użyciu specjalnego formularza.

Pytania do organizatorów można kierować poprzez formularz kontaktowy lub facebooka.

Autor

Avatar photo
Dominik Gronkiewicz

Doktorant astronomii w CAMK PAN, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, zapalony astronom amator i popularyzator astronomii. Współtwórca nowej wersji portalu :)