O obiekcie:

C21 to nieregularna galaktyka karłowata oddalona o 12,5 miliona lat świetlnych od Ziemi. Procesy formowania się w niej gwiazd są tak rozległe i intensywne, że astronomowie nazywają ją galaktyką gwiazdotwórczą. Obiekt odkrył astronom William Herschel w 1788 roku. Caldwell 21 rozciąga się na blisko 20 tys. lat świetlnych w przestrzeni kosmicznej – ta zdumiewająca odległość stanowi jedynie piątą część średnicy naszej Galaktyki.

O ile formowanie się gwiazd zazwyczaj ogranicza się do gęstych regionów w pobliżu centrum, w przypadku C21 aktywność gwiazdotwórcza sięga aż do krańców galaktyki. Możliwe, że procesy te spowodowane kolizją z inną galaktyką, może nawet kilkoma. Z racji, iż jest ona na tyle blisko, że może być szczegółowo obserwowana, Caldwell 21 umożliwia wnikliwe zbadanie czynników, które kształtowały galaktyki we wczesnym Wszechświecie.

Masywne gwiazdy żyją krócej, ponieważ szybko spalają swoje paliwo nuklearne. Gdy wyczerpuje się paliwo, umierają w gwałtownej eksplozji. Gwiazdy o średniej masie, takie jak Słońce, żyją około 10 miliardów lat i ich kres jest o wiele mniej drastyczny – stopniowo wyrzucają swoje zewnętrzne warstwy gazu, które następnie tworzą mgławicę.

Zaawansowana Kamera Przeglądowa Teleskopu Hubble’a uchwyciła C21 w świetle widzialnym oraz w podczerwieni. Te obserwacje pomagają astronomom lepiej zrozumieć historię formowania się gwiazd w galaktykach gwiazdotwórczych, w której znaczącą rolę zdają się odgrywać interakcje z innymi galaktykami.

NASA, ESA, A. Aloisi (STScI/ESA), and the Hubble Heritage (STScI/AURA)-ESA/Hubble Collaboration

To pełne gwiazd ujęcie z HST przedstawia zachodzący chaotyczny proces ewolucji gwiazd w obrębie galaktyki. W rejonach o różowym kolorze powstają nowe gwiazdy, a w tych o niebieskim – znajdują się dynamiczne, młode, masywne gwiazdy.

Podstawowe informacje:

• Typ obiektu: galaktyka nieregularna
• Numer w katalogu NGC: 4449
• Jasność obserwowalna: +9,4 ^m
• Gwiazdozbiór: Psy Gończe
• Deklinacja: +44° 05′ 36″
• Rektascensja: 12^h 28^m 11^s
• Rozmiar kątowy: 6,2′ × 4,4′
• Promień: 10 000 ly

Jak obserwować?

Najlepszymi miesiącami na obserwacje z półkuli północnej są marzec, kwiecień i maj. Obserwatorzy na półkuli południowej mogą znaleźć C21 jesienią, tuż nad północnym horyzontem.

Freestarcharts

Położenie C21 na mapie nieba.

Przez lornetkę galaktykę widać, co najwyżej jako małe, rozproszone światło. Obiekt jest całkiem łatwy do zaobserwowania przez teleskop, widoczny jest jako światło o niecodziennym, kwadratowym kształcie z zauważalnym jasnym centrum. Użycie większego teleskopu jest szczególnie satysfakcjonujące, ponieważ galaktyka ukazuje się jako skomplikowany wzór z jasnych węzłów.