10 maja astronomowie opublikowali pierwsze obrazy uzyskane w celach naukowych za pomocą największej na świecie ruchomej anteny radiowej. Zespół kierowany przez Donalda Campbella z Cornell University użył 100 metrowego Robert C. Byrd Green Bank Telescope (GBT) do radarowych obserwacji Wenus. W marcu obserwowano również krążącą w pobliżu Ziemi asteroidę o długości 150 metrów.

Badania rozpoczęły się od nadania impulsów radiowych w kierunku obu obiektów przez 305-metrowy radioteleskop w Arecibo (Puerto Rico). Radioteleskopy rozpoczęły później nasłuch echa radiowego powstałego przez odbicie nadanych impulsów od powierzchni planety i asteroidu 2001 EC16. Obrazy obserwowanych obiektów powstały przez złożenie sygnałów odebranych przez oba radioteleskopy. Dzięki tej technice widać na nich więcej szczegółów w porównaniu do obrazów, jakie można byłoby uzyskać z obserwacji prowadzonych niezależnie.

Na zdjęciach Wenus widać szczegóły jej powierzchni o rozmiarach większych od 1 kilometra. Pozwoli to astronomom na śledzenie zmian jej ukształtowania wywoływanych przez zjawiska wulkaniczne, ponieważ przewiduje się, że planeta nadal będzie wykazywała taką aktywność.

W przypadku asteroidu 2001 EC16 dane uzyskane z obserwacji radarowych ujawniły jego nieregularny kształt i bardzo wolną jak na taki obiekt rotację, której jeden pełny obrót trwa aż 200 godzin. Obrazy 2001 EC16 demonstrują możliwości, jakimi będzie dysponował układ Arecibo-GBT w obserwacjach innych obiektów w pobliżu Ziemi.

Radioteleskop zbudowany kosztem 75 milionów dolarów dysponuje ogromną aperturą 100 na 110 metrów. Wznosząc się na wysokość 148 metrów, GBT z dumą prezentuje antenę o powierzchni prawie dwóch akrów zbudowaną z 2004 aluminiowych paneli. Dzięki systemowi korekcji geometrii powierzchni anteny, chwilowe odkształcenia jej powierzchni będą nie większe niż 0,25 milimetra, pomimo tak ogromnych rozmiarów. Taka dokładność powierzchni odbijającej umożliwi prowadzenie obserwacji w zakresie częstotliwości sięgającym 80 GHz z dokładnością pozycjonowania wynoszącą 1 sekundę kątową. GBT jest znacznie ulepszonym zamiennikiem starego radioteleskopu dysponującego anteną o średnicy 91 metrów, który uległ zniszczeniu w listopadzie 1998 roku.

Autor

Marcin Marszałek