Sposród 100 gwiazd, o których wiemy, że posiadają planety, wokół ponad 30 krążą olbrzymy wielkości Jowisza i to na orbicie bliżej, niż Merkury wokół Słońca, a ich ores obiegu liczy się w dniach. Taka pozycja to wynik wyścigu między planetą a jej gwiazdą macierzystą.

Astronomowie Myron Lecar i Dimitar Sasselov pokazują, co wpływa na ten wyścig. Okazuje się, że formacja planet to zawody, w których powstająca planeta musi wywalczyć swoje istnienie i nie zostać pożarta przez gwiazdę macierzystą.

“To wyścig między planetą a gwiazdą. W niektórych systemach planeta wygrywa i zostaje, w innych przegrywa i zostaje wchłonięta przez gwiazdę” – mówi Sasselov.

Planety jowiszowe odkryte w pobliżu giazdy nie mogły powstać w miejscu, gdzie się obecnie znajdują. Blisko gwiazdy ciepło i niedostatek materii potrzebnej do powstania planety skutecznie zapobiega powstawaniu większych ciał.

“To nędzne miejsce na powstanie gazowego giganta” – mówi Lecar. – “Jednak spotykamy wiele jowiszów w takim miejscu. To prawdziwe wyzwanie wyjaśnić, jak się tam dostały“.

Teoretycy wyliczyli, że tak zwane “gorące jowisze” musiały uformować sie zdala od gwiazdy w dysku gazu i pyłu a następnie przewędrować do środka. Pytanie, co zatrzymało je na spirali śmierci kończącej sie uderzeniem w gwiazdę.

Spaceflight Now

Rysunek to artystyczna wizja tego jak gwiazda HD 82943 wchłonęła krążącą wokół niej planetę.

Migracja jowiszowej planety jest napędzana przez materiał znajdujący się w dysku za orbitą planety. Zewnętrzne części dysku protoplanetarnego bezlitośnie pchają planetę do środka, nawet gdy ta zwiększa swoją masę kosztem dysku. Lecar i Sasselov pokazali, że planeta może uniknąć zagłady, jeśli “zje” dysk zanim gwiazda “zje” ją.

W naszym Układzie Słonecznym wyścig musiał zakończyć się wcześnie. Jowisz przewędrował niewielki dystans zanim zjadł materię między sobą a młodzieńczym Saturnem. Gdyby nasz dysk protoplanetarny zawierał więcej materii, Jowisz mógłby przegrać, a wtedy nie tylko on, ale również planety wewnętrzne mogłyby smętnie zakończyć żywot w Słońcu.

“Gdy ginie Jowisz, giną wszyscy” – mówi Lecar.

“Jeszcze za wcześnie, żeby powiedzieć, że nasz Układ jest wyjątkowy, nie jest bowiem łatwo znaleźć “gorące jowisze” za pomoca obecnej techniki” – mówi Sasselov. – “Ale możemy powiedzieć, że mieliśmy szczeście, że migracja Jowisza zakończyła się wcześnie. Gdyby było inaczej, Ziemia zostałaby zniszczona, zanim rozwinęłoby się na niej życie“.