Po raz kolejny zbliża się maksimum roju Leonidów. W tym roku zapowiada się ono niezwykle. Na wzmożoną aktywność roju możemy liczyć już od 13 i aż do 23 listopada. Dzięki korespondencji z Kamilem Złoczewskim z Pracowni Komet i Meteorów możemy zaprezentować szczegółowe prognozy dotyczące zjawiska.

Radiant roju meteorów

Meteory należące do roju pojawiają się na całym niebie, lecz przedłużenia ich dróg pomiędzy gwiazdami zdają się przecinać w punkcie nazywanym radiantem roju. Na rysunku strzałki przedstawiają ślady meteorów i kierunki ich ruchu. Radiant oznaczono czerwonym kółkiem.

Radiant roju (punkt w którym przecinają się smugi meteorów) leży w gwiazdozbiorze Lwa, a więc nie nastawione na konkretne maksimum obserwacje najlepiej prowadzić w drugiej połowie nocy, gdy znajdować się on będzie wysoko ponad horyzontem (o godzinie 3:00 około 40 stopni ponad wschodnim horyzontem). Oczywiście świecące ślady pojawiać się będą na całym niebie.

Mapka przedstawia fragment nieba z zaznaczonym radiantem Leonidów, roju aktywnego w okolicy 19 listopada. Przedłużenia śladów meteorów przebiegają przez ten punkt. Położenie zaznaczonych planet aktualne jest jedynie w listopadzie 2002 roku.

W tym roku w obserwacjach będzie przeszkadzał nieco Księżyc przebywający w pobliżu radiantu – w nocy z 18 na 19 listopada jego faza wynosić będzie około 30 procent. Wcześniej warunki obserwacyjne będą gorsze, Srebrny Glob będzie bliżej radiantu i będzie świecił jaśniej.

W tym roku głównym źródłem meteorów z roju Leonid będzie strumień pyłowy pozostawiony przez kometę 55P/Temple-Tuttle w latach 1499 oraz 1533.

Materiał na Leonidy 2003

Rozkład materiału meteoroidowego wokół Ziemi, związany z powrotem komety 55P/Temple-Tuttle w latach 1499 i 1533 wg Vaubaillon et al., WGN 31:5 (2003), pp. 131-134.

Niestety dla Europejczyków przewidywania faworyzują rejony Pacyfiku (13 listopada) oraz wschodnią część Ameryki (19 listopada). Najciekawszy dla Polski spektal zapowiada się tradycyjnie na poranek 19 listopada, kiedy to Asher i McNaught przewidują liczbę ZHR około 100. Dla przypomnienia: ZHR to angielski skrót Zenitalnej Liczby Godzinnej, czyli ilości meteorów zaobserwowanych w ciągu godziny we wzorcowych warunkach: widoczność 6,5 magnitudo, a radiant naszego roju w zenicie.

DataGodzinaZHR
13 listopada 200314:00-20:00~100
18 listopada 200303:30niepewny
19 listopada 200301:25kilkadziesiąt?
19 listopada 200307:30-09:00~100
20 listopada 200302:00-02:30~20
22 listopada 200322:00-23:00~10
23 listopada 200304:00~10

Czasy wzmożonej atywności Leonid w 2003 roku, wg. Vaubaillon et al., WGN 31:5 (2003), pp. 131-134

Jak widać w tabeli, maksimum Leonid w tym roku zapowiada się na przeszło tydzień czasu. Wszystkie czasy podano według polskiego czasu zimowego.

Przekorny jest fakt, iż dla świeżych strumieni meteoroidów trudniej przewidzieć aktywność Leonid. Dlatego też każdy pomiar aktywności (nawet jeśli meteorów nie widać) wnosi cenny wkład w testowanie modeli teoretyków. Dwa ostatnie piki zawarte w tabeli (22 i 23 listopada) wiążą się z materiałem pozostawionym przez 55P/Temple-Tuttle grubo tysiąc lat temu. Więcej, materia z roku 1733 (19 listopada o 01:25) jest także obiecującym źródłem „spadających gwiazd” ale pod warunkiem znacznego wpływu efektów niegrawitacyjnych.

Z tych oraz wielu innych powodów obserwacje Leonid są w tym roku niezwykle ważne. Zainteresowanych obserwacjami meteorów zachęcamy do kontaktu z Pracownią Komet i Meteorów (dane kontaktowe poniżej).

Pracownia prowadzi obecnie prace nad obserwacjami meteorów: wizualnie, teleskopowo, wideo, fotograficznie a w najbliższym czasie także radiowo. Działa od 1987 roku, a obserwatorami Pracowni są m.in. studenci astronomii UW oraz UMK, a także astronomowie profesjonaliści.

Zapraszamy do obserwacji i życzymy aby Leonidy 2003 sprawiły niespodziankę. Przypominamy, że w czasie listopadowych obserwacji niezbędnym ekwipunkiem każdego miłośnika astronomii jest ciepły ubiór i termos z gorącą herbatą!

Za uzupełnienie naszych wcześniejszych informacji serdecznie dziękujemy Kamilowi Złoczewskiemu.

Kontakt z Pracownią Komet i Meteorów:

Obserwatorium Astronomiczne

Uniwersytet Warszawski

Al. Ujazdowskie 4

00-478 Warszawa

koniecznie z dopiskiem „PKiM”

WWW: http://www.pkim.org/

e-mail: pkim@astrouw.edu.pl

Autor

Michał Matraszek

Komentarze

  1. MIR    

    nic z tego — z tego co mowia na http://meteo.icm.edu.pl widze ze leonidy tez przepadna a przynajmniej ich maximum :((

Komentarze są zablokowane.