Rozpoczął się najkrótszy miesiąc – luty. W tym roku będzie on stał pod znakiem komety C/2022 E3 (ZTF), którą będziemy mogli obserwować nad południowo-zachodnim horyzontem. Słońce gości coraz dłużej nad naszymi głowami. Pierwszego dnia miesiąca wzejdzie o 7:19 na azymucie 298°. Po 9 godzinach i 19 minutach zajdzie za horyzont o 16:38 na azymucie 64°. Luty skutecznie wydłuży dzień o 94 minuty. Wzrośnie również maksymalna wysokość Słońca nad horyzontem z prawie 23° (01.02) do 32° (28.02). W połowie miesiąca nasza gwiazda zmieni konstelację z Koziorożca na Wodnika.

Mapy prezentujące położenie Słońca o 12:00 odpowiednio 01.02 i 28.02 obserwowane z Krakowa. Żółtą linią została zaznaczona ekliptyka.

Obecnie trwa 25 cykl słoneczny – proces ten polega na zamianie biegunów magnetycznych Słońca. To w jakiej fazie znajduje się nasza gwiazda można oszacować poprzez obserwację pojawiających się plam słonecznych. Gdy jest ich dużo, aktywność Słońca jest wysoka. Dzięki badaniom prowadzonym przez sondę SOHO możemy systematycznie liczyć plamy. Ich liczba 31 stycznia wynosiła 67. Zachęcamy do prowadzenia własnych obserwacji, a także sięgnięcia po więcej informacji na stronę SOHO.

Zdjęcie Słońca z 31 stycznia 2023 roku obrazujące plamy słoneczne z sondy SOHO.

Księżyc

Srebrny Glob rozpoczyna luty w konstelacji Byka. Jego faza wynosi 87% pierwszego dnia miesiąca i będzie rosnąć, by 5 lutego osiągnąć niemal 100%. Satelita wejdzie wówczas w pełnię i przez całą noc będzie rozświetlał niebo.

W ciągu kilku następnych dni Księżyc przemierzy kolejne gwiazdozbiory. Około godziny 17:00 13 lutego osiągnie fazę 50%, czyli ostatnią kwadrę. Znajdzie się wówczas w gwiazdozbiorze Wagi. Od tego dnia warunki obserwacyjne będą się stopniowo polepszać.

Srebrny Glob dogoni Słońce i wejdzie w nów 20 lutego nad ranem. Tego dnia cała noc będzie bezksiężycowa.

Kolejne dni spowodują wzrost fazy, a 27 lutego dojdzie do ostatniej kwadry. W ostatni dzień lutego, po 4 tygodniach naturalny satelita znowu znajdzie się w konstelacji Byka. Jego pozycja będzie bardzo bliska tej z początku miesiąca.

Kilkanaście minut po zjawisku okultacji Księżyca i Marsa 28.02 o 6:00 (niewidocznego z terenów Polski). Czerwonym prostokątem został zaznaczony obszar widoczny w teleskopie 60/700 z aparatem o matrycy APS-C.

Planety

Merkury – planetę będzie można obserwować o poranku, tuż przed wschodem Słońca. Najlepsze warunki ku temu zaistnieją w pierwszej części miesiąca, elongacja Merkurego nie przekroczy wówczas 20°. W lutym będzie rosnąć odległość planety od ekliptyki, osiągając maksymalnie 2°5’ ostatniego dnia miesiąca.

Wenus – piekielna planeta jest widoczna wieczorem, po zachodzie Słońca. Wypatrujmy jej tuż nad horyzontem około 70° na zachód od południka lokalnego. W połowie miesiąca 15 lutego dojdzie do bardzo ciekawego zjawiska – koniunkcji Wenus z Neptunem. Separacja pomiędzy planetami wyniesie zaledwie 47”. Do zjawiska dojdzie około 13:25, nie będzie więc ono możliwe do zaobserwowania.

Mars – planeta gości na nocnym niebie do około godziny 3:00. Jej warunki obserwacyjne są więc bardzo dobre. Mars zbliża się systematycznie do Słońca na sferze niebieskiej – pod koniec miesiąca elongacja spadnie poniżej 100°.

Jowisz – planeta znajduje się w konstelacji Ryb. Gazowy olbrzym zachodzi wczesnym wieczorem, musimy się więc spieszyć jeśli chodzi o obserwacje tej planety. Jej jasność jest nieco większa od -2 magnitudo. Mimo tak krótkiego okna obserwacyjnego warto zwrócić uwagę na tranzyt Ganimedesa 25 lutego o 16:16 oraz tranzyt cienia Ganimedesa o 19:22.

Saturn – w lutym nie będziemy mieli możliwości obserwować władcy pierścieni. Planeta znajduje się bowiem nad horyzontem w ciągu dnia. Jej elongacja spadnie do wartości 1.2° w połowie miesiąca, po czym zacznie rosnąć. Saturn zostanie więc wyprzedzony przez Słońce.

Uran – planeta znajduje się w konstelacji Barana. Jej obserwacje są możliwe do około północy, kiedy to olbrzym chowa się pod horyzontem. Pomiędzy Uranem a Słońcem dojdzie do zjawiska wschodniej kwadratury 4 lutego około 4:00 nad ranem. Kąt pomiędzy tymi obiektami na sferze niebieskiej wyniesie wówczas 90°.

Neptun – planeta zachodzi wczesnym wieczorem. Gości ona w gwiazdozbiorze Wodnika, a ostatniego dnia tego miesiąca znajdzie się na granicy tej konstelacji i gwiazdozbioru Ryb.

Kometa C/2022 E3 (ZTF)

Od kilku tygodni na nieboskłonie możemy obserwować kometę C/2022 E3. Obiekt ten został odkryty 2 marca 2022 roku przez Zwicky Transient Facility.

Pierwszego dnia lutego 2023 roku kometa zbliży się maksymalnie do Ziemi. Odległości wyniesie zaledwie 0.28 AU, czyli około 44 mln km. Tego dnia jej jasność będzie równa 5.55 wielkości gwiazdowych, obiekt będzie więc bardzo jasny. C/2022 E3 zmniejsza swoją deklinację w równikowym układzie współrzędnych (przez pierwsze dwa tygodnie lutego wartość ta spadnie o 55°).

W pierwszej połowie miesiąca Księżyc będzie utrudniał podziwianie tego pięknego obiektu. Warto więc zwrócić na niego uwagę jeszcze przed pełnią, czyli przez pierwsze dni miesiąca, kiedy jego jasność będzie największa. Zaletą obserwacji prowadzonych w drugiej połowie lutego będzie ciemniejsze niebo.

Gorąco zachęcamy do obserwacji C/2022 E3. Można je prowadzić za pomocą lornetki lub teleskopu.

Efemerydy komety C/2022 E3 pomiędzy 01.02 i 15.02. Przy kolejnych pozycjach została zaznaczona data oraz jasność komety w nawiasach.

Korekta – Szymon Ryszkowski

Autor

Avatar photo
Dominik Sulik

Student informatyki WIET AGH, przewodniczący komisji ds. obserwacji Klubu Astronomicznego Almukantarat.