Analemmę, przypominającą ósemkę krzywą, otrzymuje się uwieczniając położenie Słońca w tym samym miejscu na Ziemi w kolejnych dniach o tej samej godzinie. Przyczyna powstawania analemmy tkwi w połączeniu ruchu Ziemi wokół Słońca i nachylenia osi obrotu planety do płaszczyzny jej orbity. Najwyższy punkt analemmy osiągany jest latem, a najniższy zimą; punkty te odpowiadają odpowiednio przesileniu letniemu i zimowemu. Zmienna długość dnia wpływa na wysokość Słońca o danej godzinie, a więc w kolejnych punktach analemmy.

Na przesunięcia w kierunku wschód-zachód ma wpływ eliptyczność ziemskiej orbity i zmienna prędkość poruszania się po niej. Wygląd analemmy zależy od szerokości geograficznej, gdyż od tej wielkości zależy również ruch Słońca po niebie. Na innej planecie kształt analemmy będzie również inny.