Gwiazda zmienna podwójna oznaczana jako Z And, w których jeden składnik to chłodny olbrzym późnego typu widmowego, a drugi to biały karzeł lub gorącą gwiazdą ciągu głównego; przepływ materii powoduje nieregularne zmiany jasności o amplitudzie do 4-5 magnitudo. W wielu przypadkach chłodny olbrzym układu symbiotycznego sam jest gwiazdą zmienną, półregularną lub długookresową. Okresy orbitalne takich układów zawierają się w granicach 200-1000 dni. Obecnie znamy około 200 tego typu gwiazd, z którego najjaśniejszym jest zmienna CH Cygni.