VLT Survey Telescope (VST) w Obserwatorium ESO Paranal w Chile wykonał bogate w szczegóły zdjęcie Mgławicy Laguna. W tym olbrzymim obłoku gazu i pyłu intensywnie tworzą się jasne nowe gwiazdy, są tam też młode gromady gwiazd. Fotografia jest niewielką częścią jednego z jedenastu publicznych przeglądów nieba prowadzonych obecnie za pomocą teleskopów ESO. Wspólnie dostarczą ogromnej spuścizny publicznie dostępnych danych dla światowej społeczności astronomicznej.

Mgławica Laguna jest intrygującym obiektem położonym około 5000 lat świetlnych od nas, widocznym w konstelacji Strzelca. Znana jest także jako Messier 8. To olbrzymi obłok o rozmiarach 100 lat świetlnych, w którym w pióropuszach gazu i pyłu formują się nowe gwiazdy [1]. Nowe, szerokie na 16 tysięcy pikseli, zdjęcie pochodzi z VLT Survey Telescope (VST), jednego z dwóch dedykowanych teleskopów do przeglądów nieba w Obserwatorium ESO Paranal w północnym Chile. Powiększalna wersja zdjęcia pozwala na zbadanie wielu zakamarków tego fascynującego obiektu.

VST nie był skierowany na Mgławicę Laguna celowo, obiekt został sfotografowany jako części wielkiego przeglądu fotograficznego o nazwie VPHAS+, który pokrywa znacznie większą część Drogi Mlecznej. VPHAS+ to jeden z trzech fotograficznych przeglądów wykorzystujących światło widzialne zebrane przez VST. Są one uzupełnione przez sześć podczerwonych przeglądów wykonywanych za pomocą teleskopu VISTA.

Przeglądy starają się odpowiedzieć na wiele ważnych pytań współczesnej astronomii. W szczególności o naturę ciemnej energii, poszukiwanie jasnych kwazarów we wczesnym Wszechświecie i badanie struktury Drogi Mlecznej, poszukiwanie nietypowych, ukrytych obiektów, szczegółowe badanie sąsiednich Obłoków Magellana i wiele innych zagadnień. Historia pokazuje, że przeglądy często znajdują rzeczy nieoczekiwane, a te niespodzianki są kluczowe dla rozwoju badań astronomicznych.

Oprócz dziewięciu fotograficznych przeglądów za pomocą VISTA i VST, trwają jeszcze dwa dodatkowe przy użyciu innych teleskopów ESO. Jednym z nich jest Gaia-ESO Survey, który używa Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) w Paranal do wykonania mapy własności ponad 100 000 gwiazd w Drodze Mlecznej, a drugi (PESSTO) śledzie zmienne obiekty, takie jake supernowe, korzystając z Teleskopu Nowej Technologii (NTT) w La Silla [2].

Niektóre z przeglądów rozpoczęły się w 2010 roku, a inne znacznie później, ale dane ze wszystkich są obecnie dostępne publicznie dla astronomów z całego świata poprzez Archiwum ESO [3].

Mimo, że nadal są w trakcie wykonywania, przeglądy już pozwalają astronomom na dokonywanie wielu odkryć. Niektóre z rezultatów obejmują nowe gromady gwiazd odkryte w ramach przeglądu VVV (eso1128, eso1141), najlepszą mapę centralnych części Drogi Mlecznej (eso1242, eso1339), bardzo głębokie zdjęcie nieba podczerwonego (eso1213), a ostatnio odkrycia jednych z najdalszych kwazarów (przegląd VISTA VIKING).

Publiczne przeglądy ESO będą kontynuowane przez wiele lat, a ich wartość ich astronomicznego dziedzictwa będzie rozciągać się na dziesięciolecia.

Uwagi

[1] ESO stworzyło już wcześniej kilka niesamowitych widoków tego obiektu – w szczególności olbrzymie 370-megapikselowe zdjęcie w ramach projektu GigaGalaxy Zoom (eso0936) – a także zupełnie inne obraz z VISTA (Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy) w ramach przeglądu VVV, który eksplorował tajemnice Mgławicy Laguna w podczerwieni (eso1101).

[2] Więcej informacji o wszystkich jedenastu przeglądach jest dostępne tutaj, a wyczerpujące opisy ich obecnego statusu i wyników można znaleźć specjalnym dziale najnowszego ESO Messengera.

[3] Dostępny jest także przegląd opublikowanych danych z jedenastu publicznych przeglądów ESO.