Tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki została przyznana (ku uciesze wszystkich fanów kosmosu) trzem astronomom. Wszyscy dokonali bardzo ważnych odkryć, które pomogły lepiej zrozumieć Wszechświat. Pierwszą część nagrody, czyli 4,5 milionów koron szwedzkich, otrzymał James Peebles, kosmolog, który teoretycznie opisał proces tworzenia się i ewolucji kosmosu. Druga połowa kwoty trafiła do dwóch naukowców Michela Mayora oraz Didiera Queloza za odkrycie pierwszej egzoplanety okrążającej gwiazdę typu słonecznego.

Według Komitetu Noblowskiego naukowcy wyróżnieni nagrodą „stworzyli obraz Wszechświata o wiele dziwniejszy i bardziej niesamowity, niż ktokolwiek mógłby sobie wyobrazić.”

James Peebles przez pięć dekad swojej kariery prowadził teoretyczne badania z zakresu kosmologii. Pomógł przewidzieć istnienie mikrofalowego promieniowania tła, co pozwoliło naukowcom na badanie najwcześniejszych chwil po powstaniu kosmosu. Ukształtował obecne teorie na temat Wielkiego Wybuchu, formowania się galaktyk oraz ciemnej materii i ciemnej energii. Poświęcił kosmologii większą część swojego życia, zaczął się nią zajmować już w 1964 roku kiedy była bardzo młodą dziedziną nauki. Obecnie nadal ją zgłębia, a także wkłada wysiłek w kształcenie młodych kosmologów na uniwersytecie w Princeton.

W październiku 1995 roku Mayor i Queloz odkryli  planetę 51 Pegasi b. Dokonali tego mierząc prędkość radialną gwiazdy i zauważając, że zmienia się ona cyklicznie. Gwiazda centralna jest bardzo podobna do Słońca, jej masa to 1.12 masy Słońca, ma bardzo zbliżony wiek (Słońce jest tylko 0,6 miliarda starsze) oraz ma podobne temperatury na powierzchni. Oczywiście to tylko część podobieństw. Planeta 51 Pegasi b to tak zwany „gorący Jowisz”, czyli masywny gazowy gigant okrążający swoją gwiazdę na bardzo ciasnej orbicie. Rok na planecie trwa zaledwie 4 dni. W tamtych czasach nikt nie spodziewał się, że taka planeta mogłaby istnieć. Odkrycie Mayora i Queloza było przełomowe, gdyż do 1995 roku znano tylko jedną egzoplanetę. Zachęciło ono naukowców do wzmożenia poszukiwań planet pozasłonecznych, dzięki czemu teraz w katalogach znajduje się już ponad 4000 egzoplanet.

Michel Mayor dowiedział się, że został laureatem Nagrody Nobla. Na zdjęciu patrzy na napływające do niego gratulacje i wiadomości.

James Peebles, urodzony w 1935 roku. Obronił doktorat w 1962 roku na uniwersytecie w Princeton, gdzie jest teraz profesorem.

Michel Mayor, urodzony w 1946 roku. Obronił doktorat w 1971 roku na Uniwersytecie Genewskim w Szwajcarii, obecnie jest tam profesorem.

Didier Queloz, urodzony w 1966 roku. Obronił doktorat w 1995 roku na Uniwersytecie Genewskim w Szwajcarii, teraz jest profesorem na uniwersytecie Cambridge.

Autor

Avatar photo
Maria Puciata-Mroczynska