Ryba Latająca to jeden z najmniejszych gwiazdozbiorów nieba południowego. Nie są z nim związane żadne mity, ponieważ powstał dopiero pod koniec XVI wieku, stworzony przez astronoma i kartografa Petrusa Planciusa na podstawie obserwacji nawigatorów Pietera Dirkshoona Keysera i Fredericka de Houtmana. Pierwszy raz w atlasie znalazł się w roku 1603 – była to „Uranometria” Johanna Bayera. Zawiera dwie gwiazdy ze znanymi planetami, ale żadnych obiektów katalogu Messiera. Nie jest z nim też związany żaden deszcz meteorów. W atlasach Ryba Latająca jest przedstawiana uciekająca przed sąsiednią konstelacją Złotej Ryby, która jest rybą drapieżną.

Powyższy fragment mapy nieba przedstawia gwiazdozbiór Ryby Latającej w otoczeniu sąsiadujących konstelacji.

Najjaśniejszą gwiazdą Złotej Ryby jest Beta Volantis (β Vol) o magnitudo 3,77. Oddalona od Słońca o 107,5 lat świetlnych, jest od niego 1,62 razy cięższa i 41 razy jaśniejsza. Alfa Złotej Ryby (α Vol) może nie zajmuje pierwszego miejsca pod względem jasności, ale nie sprawia to, że jest mniej interesująca. To gwiazda typu Am, czyli nietypowa pod względem składu chemicznego gwiazda typu A. Znajduje się 125 lat świetlnych od nas, a jej wiek szacowany jest na 427 milionów lat. W konstelacji można znaleźć też gwiazdy wielokrotne, w tym systemy składające się z dwóch gwiazd – Gamma i Zeta Volantis (ɣ i ζ Vol) – oraz gwiazdy potrójne: Epsilon, Eta i Kappa Volantis (odpowiednio ε, η i κ Vol).

Powyższa ilustracja pochodzi z „Uranometrii” Johanna Bayera. Ryba Latająca przedstawiona jest w dolnej części obrazka i podpisana „Piscis Volans”.

Prócz gwiazd w obrębie Złotej Ryby można znaleźć obiekty głębokiego nieba. Największym będzie jeden z pierwszych celów Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba w 2022 roku – gromada galaktyk SMACS 0723. W jej głębi znajdują się jedne z najbledszych obiektów kiedykolwiek zaobserwowanych w podczerwieni. Gromada jest od nas oddalona o 4,24 miliarda lat świetlnych.
Innym interesującym obiektem, choć już znacznie mniejszym, może być galaktyka pierścieniowa bez poprzeczki AM 0644-741, w języku angielskim znana również jako Lindsay-Shapley Ring, Pierścień Lindsaya-Shapleya. Pierścień otaczający jądro galaktyki ma 150 tysięcy lat świetlnych średnicy. Uważa się, że powstał w efekcie zderzenia z inną galaktyką, przez co pył obecny w AM 0644-741 skondensował się, zaczęły w nim powstawać nowe gwiazdy, a potem zaczął oddalać się od jądra galaktyki, tworząc pierścień, który widzimy dzisiaj. Galaktyka została odkryta w 1960 roku przez Erica Lindsaya i Harlowa Shapleya. Jej magnitudo wynosi 13,96. Jest oddalona od nas o około 300 milionów lat świetlnych.

Galaktyka pierścieniowa AM 0644-741

Autor

Matylda Kołomyjec