Gwiazdozbiór Żurawia znajduje się na południowym niebie. Gwiazdy konstelacji niegdyś należały do gwiazdozbioru Ryby Południowej. Dopiero pod koniec XVI wieku holenderski astronom Petrus Plancius stworzył nowy gwiazdozbiór na podstawie obserwacji holenderskich nawigatorów Pietera Dirkszoona Keysera i Fredericka de Houtmana. Konstelacja po raz pierwszy pojawiła się w atlasie nieba w 1603 roku, w Uranometrii Johanna Bayera.

Powyższy fragment mapy nieba przedstawia gwiazdozbiór Żurawia w towarzystwie otaczających go konstelacji.

Gwiazdozbiór jest niewidoczny w Polsce. Sąsiaduje z Indianinem, Feniksem, Rybą Południową, Rzeźbiarzem oraz Tukanem. Najjaśniejszą gwiazdą w konstelacji jest Alnair, Alfa Gruis. Żuraw nie zawiera żadnych obiektów Messiera oraz nie są z nim związane żadne deszcze meteorów.

Z konstelacją nie są związane żadne mity. Przedstawia wzlatującego żurawia, nawiązując do ptaka uważanego w starożytnym Egipcie za patrona astronomów – strażników nieba. Żuraw był jedną z 12 konstelacji stworzonych przez holenderskich odkrywców pod koniec XVI wieku. Jedyny związek żurawia z mitologią sprowadza się do tego, że był on świętym ptakiem boga Hermesa.

Powyższa ilustracja pochodzi z dzieła Jana Heweliusza pod tytułem „Uranographia” i przedstawia wyobrażenie Żurawia na tle gwiazd tworzących jego konstelację.

Żuraw posiada interesujące obiekty głębokiego nieba; najjaśniejszą galaktyką gwiazdozbioru jest NGC 7213, galaktyka spiralna ze słabo rozwiniętymi ramionami. Dostrzec tu można też galaktyki spiralne NGC 7424, NGC 7418, NGC 7582, NGC 7590, NGC 7599 oraz NGC 7552, która posiada małe, ale łatwo zauważalne halo. W Żurawiu znajduje się jedna z najbardziej atrakcyjnych mgławic planetarnych w tej części nieba, Mgławica Koło Zapasowe (IC 5150).

IC 5150 to piękna mgławica planetarna znajdująca się około 3000 lat świetlnych od nas w gwiazdozbiorze Żurawia. Mgławica ma średnicę kilku lat świetlnych i wciąż rośnie z prędkością ponad 50 kilometrów na sekundę – jest to jedna z najszybciej rozwijających się znanych mgławic planetarnych.

Autor

Avatar photo
Natalia Kowalczyk

Redaktork Naczelna Portalu Astronomicznego AstroNET. Studentka pierwszego roku Computer Physics na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.