O obiekcie:

M49 to galaktyka eliptyczna znajdująca się prawie 56 milionów lat świetlnych od Ziemi. Należy do Gromady galaktyk w Pannie i, jako najjaśniejsza z nich, została odkryta jako pierwsza. Zawiera około 200 miliardów gwiazd. Rozciągając się na 157 tysięcy lat świetlnych, rozmiarami przerasta zarówno Drogę Mleczną (100 tysięcy lat świetlnych średnicy) jak i Galaktykę Andromedy (140 tysięcy lat świetlnych średnicy). Oddala się od nas o prawie tysiąc kilometrów w ciągu każdej sekundy. M49 jest radiogalaktyką – emituje bardzo silne fale radiowe, ale w tym konkretnym przypadku nie różnią się one prawie od fal emitowanych przez zwykłe galaktyki. Oprócz tego jej jądro jest źródłem promieniowania, które sugeruje, iż znajduje się tam supermasywna czarna dziura. Naukowcy określają jej masę na 565 milionów mas Słońca. W latach 2000 – 2009 zebrano dane, na podstawie których stwierdzono, że w jednej z gromad gwiazd w galaktyce M49 jest czarna dziura o masie gwiazdowej. Dwa lata później odnaleziona zastała kolejna.

M49 razem z bliskimi optycznie jej gwiazdami i innymi obiektami katalogu Messiera.

We wnętrzu galaktyki znajduje około 5900 gromad gwiazd, których wiek określany jest na 10 miliardów lat. Nigdzie jednak nie udało się odnaleźć dowodów na niedawne formowanie się nowych gwiazd. Światło galaktyki ma żółty kolor, pochodzący od starych gwiazd, bardziej czerwonych niż nasze Słońce, co sugerowałoby, że wszelkie procesy tego typu zakończyły się już 6 miliardów lat temu. Do tej pory we wnętrzu M49 zaobserwowano tylko jedną supernową. Miało to miejsce w czerwcu 1969 roku.

Charles Messier dodał ją do swojego katalogu 19 lutego 1771 roku jako mgławicę. Niezależnie od niego, włoski astronom Barnaba Oriani odnalazł M49 na niebie 22 kwietnia 1779. Również on opisał ją jako mgławicę, tak samo William Henry Smyth w 1844 roku. Dopiero później została jej przyznana prawidłowa nazwa galaktyki eliptycznej.

Podstawowe informacje:

  • Typ obiektu: Galaktyka eliptyczna
  • Numer w katalogu NGC: NGC 4472
  • Jasność: 9.4
  • Gwiazdozbiór: Panna
  • Rektascensja: 12h 29min 46.7s
  • Deklinacja: +8º 0′ 2”
  • Rozmiar kątowy: 9′ x 7,5′

Jak i kiedy obserwować:

Galaktyka znajduje się pomiędzy gwiazdami Denebola (β Leo) i Vindemiatrix (ε Vir), około pięć stopni na południe od środka łączącej je linii. Można również próbować odnaleźć ją w połowie drogi między β Virginis i ε Virginis. W bardzo dobrych warunkach M49 można zobaczyć przez lornetkę, wygląda wtedy jak mglista plamka; większy teleskop pozwoli zauważyć zagęszczenie galaktyki ku centrum. Najlepszym czasem na obserwacje jest okres od marca do maja.

Położenie galaktyki eliptycznej M49 na niebie

Autor

Matylda Kołomyjec

Studentka akustyki. W Redakcji AstroNETu od 2020 roku, w chwili obecnej głównie Korekta.