Uczeni z NASA i NOAA potwierdzili, że w mijającym miesiącu dziura ozonowa ponad południowym biegunem była nie tylko znacznie mniejsza niż w 2000 i 2001 roku, ale także podzieliła się na dwie odrębne „dziurki”.

Uczeni o zmniejszenie dziury „obwiniają” nietypowy obraz pogody na kontynencie i nie uważają tegorocznej zmiany za trend, który doprowadzi do jej zaniku. Nie są też pewni czy dziura odbuduje się.

Rozmiar dziury ozonowej określa się jako powierzchnię obszaru, nad którym całkowita ilość ozonu jest mniejsza niż 220 jednostek Dobsona. W tym roku jej rozmiar wyniósł 15 milionów kilometrów kwadratowych. W ciągu ostatnich 6 lat, w tym samym okresie, było to ponad 24 miliony kilometrów kwadratowych.

Stratosfera to warstwa atmosfery rozciągająca się od około 10 do 45 kilomertów ponad powierzchnią Ziemi. W niej znajduje się warstwa ozonowa. Gaz ten (trójatomowa cząsteczka tlenu) zatrzymuje promieniowanie ultrafioletowe (główną przyczynę powstawania opalenizny i raka skóry). Bez warstwy ozonowej życie na Ziemi byłoby niemożliwe.

„Stratosfera południowej półkuli była w tym roku wyjątkowo niespokojna” – stwierdził Craig Long, meteorolog z będącego częścią NOAA’s Climate Prediction Center (Centrum Przewidywania Klimatu, CPC). Niezwykłość pogody była tak wielka, że we wrześniu dziura podzieliła się na dwie części. To pierwsza obserwacja rozpadu dziury od lat siedemdziesiątych, kiedy rozpoczęto jej monitorowanie.

W stacji badawczej na Biegunie Południowym przeprowadza się balonowe badania dziury ozonowej określając jej pionową strukturę. Prowadzący badania uczony, Bryan Johnson, stwierdził, że zmniejszona zawartość ozonu rozciąga się od 10 do 20 kilometrów ponad Ziemią. Powyżej 23 kilometrów stwierdził wyższe niż zwykle stężenie gazu i wyższą temperaturę.

Połączenie tych danych wskazuje, że całkowita ilość ozonu w atmosferze jest wyższa niż w poprzednich latach.

W 2001 rozmiar dziury ozonowej był większy niż łączna powierzchnia krajów tworzących Amerykę Północną. Najmniejsze jej rozmiary zanotowano w 1988 roku i wtedy równiez było to związane z wyższą temperaturą stratosfery.

Na rozmiar dziury, oprócz temperatur, wpływają związki chloru i bromu. Protokół Montrealski z 1995 roku zakazuje emisji tych gazów do atmosfery ze względu na zgubny wpływ na omawianą warstwę. Jednak związki CFC (cholofluoroweglany) są substancjami długo żyjącymi i wciąż w dużym stężeniu znajdują się w atmosferze.

Na Antarktydzie najniższe temperatury zwykle zdarzają się w sierpniu i wrześniu. W tych warunkach tworzą się cienkie chmury, a zachodzące w nich reakacje z udziałem związków chloru i bromu przyczyniają się do niszczenia ozonu. Na początku października temperatura zwykle podnosi się i warstwa ozonowa zaczyna się odbudowywać.

NOAA i NASA prowadzą obserwacje warstwy ozonowej ponad Antarktydą za pomocą urządzeń naziemnych, satelitarnych oraz wynoszonych w balonach.