Zdjęcie w tle: NASA

Fobos, jeden z dwóch księżyców Marsa, jest okrążany przez naładowane cząsteczki i atomy pochodzące z atmosfery planety. Wiele spośród tych jonów opuściło Czerwoną Planetę miliardy lat temu, kiedy Mars pozbywał się swojej atmosfery. Według autorów artykułu z Nature Geoscience niektóre z nich mogły uderzyć w powierzchnię księżyca i zachować się do naszych czasów tuż pod powierzchnią. Gdybyśmy zbadali próbki gleby z Fobosa w laboratoriach, uzyskalibyśmy cenne informacje o ewolucji marsjańskiej atmosfery.

Fobos to jeden z dwóch księżyców Marsa. Okrąża on swoją centralną planetę około 60 razy bliżej niż Księżyc Ziemię, mierząc od powierzchni planety do powierzchni satelity. Naukowcy nie są zgodni co do tego jak powstały Fobos i Deimos, drugi księżyc Marsa. Mogły to być planetoidy przechwycone na pewnym etapie przez grawitację Marsa, mogły ukształtować się z tej samej chmury protoplanetarnej co planeta, lub powstać w podobny sposób co ziemski Księżyc – z gruzu po zderzeniu Czerwonej Planety z innym ciałem niebieskim.

Artystyczna wizja sondy Marsian Moons Exploration (MMX) w pobliżu księżyców Marsa.

Aby poznać tę tajemnicę, Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) chce wysłać w kosmos sondę Marsian Moons Exploration (MMX). Jej start jest planowany na 2024 rok. Statek ma pobrać i dostarczyć pierwsze próbki gleby z Fobosa. Jeśli satelita wyląduje po tej stronie księżyca, która jest zawsze zwrócona w kierunku Marsa, być może znajdziemy w pobranych próbkach ślady dawnej atmosfery planety.

Do tej pory zespół naukowców przeanalizował już dane zebrane przez sondę MAVEN od NASA, która orbituje wokół Marsa od ponad sześciu lat. Każdego dnia przekracza ona orbitę Fobosa pięciokrotnie. Badacze, sprawdzając swoją hipotezę, korzystali z danych instrumentu STATIC mierzącego energię kinetyczną i szybkość zbliżających się elementów. Na podstawie tych danych łatwo obliczyć masę obiektów, dzięki czemu udało się odróżnić drobiny okrążające Fobosa pochodzące z Marsa od tych ze Słońca, które są dużo lżejsze. Następnie oszacowano, jak wiele z nich mogłoby dostać się na powierzchnię księżyca i jak głęboko mogłyby się one wbić.

Zgłębianie historii planet na podstawie badań ich księżyców było już do tej pory stosowane. Na przykład najlepszym obiektem do badań Ziemi sprzed kilku miliardów lat jest Księżyc. Naukowcy mają nadzieję, że niedługo uda im się zbadać powierzchnię Fobosa i dostaną wgląd w historię Marsa i jego atmosfery.

Autor

Avatar photo
Krystyna Syty

Studiuję chemię i fizykę w kolegium MISMaP na Uniwersytecie Warszawskim. Naukowo szczególnie ciekawi mnie elektrochemia i ziemskie pole magnetyczne. Interesuję się uczeniem i popularyzacją nauk ścisłych wśród dzieci i młodzieży. W redakcji swoją przygodę zaczęłam od serii Śladami Messiera i Przygotowania do Olimpiady Astronomicznej. Byłam Zastępcą Redaktora Naczelnego w latach 2021-2022, od tego roku jestem Członkiem Zarządu Klubu Astronomicznego Almukantarat.