La Palma, jedna z Wysp Kanaryjskich jest jednym z najbardziej rozwiniętych astronomicznie zakątków globu. Tutaj znajdują się ważne obserwatoria, takie jak w pełni automatyczny Liverpool Telescope, William Herschel Telescope i Jacobus Kapteyn Telescope. Teraz kolejny olbrzym dołącza do tego grona. Mowa o Major Atmospheric Gamma Imaging Cerenkov czyli MAGIC.

Lustro teleskopu mierzy prawie 17 metrów średnicy, a jego powierzchnia wynosi 240 metrów kwadratowych. MAGIC jest największym teleskopem przeznaczonym do obserwacji promieniowania gamma.

Teleskop został oficjalnie oddany do użytku 10 października 2003 roku. Przedsięwzięcie jest wynikiem współpracy międzynarodowej: Włoskiego Instytutu Fizyki Nuklearnej, Wydziału Fizyki na Uniwersytecie w Padwie oraz Instytutu Fizycznego im Maxa Plancka w Monachium.

Chociaż teleskop dopiero teraz został oficjalnie oddany do użytku, pierwsze światło zaobserwował w 2001 roku. Niestety dokończenie budowy zostało zatrzymane przez problemy finansowe i konstrukcyjne. Pierwsze gwiazdy zostały zaobserwowane 8 marca 2003 roku, a pierwsze kwanty promieniowania gamma – 29 maja.

Na zdjęciu widoczne jest lustro teleskopu MAGIC podczas konstruowania, gotowe w około 50 procentach. Średnica gotowego lustra wynosi prawie 17 metrów. Jest ono w rzeczywistości zbudowane z prawie 1000 małych lustrzanych płytek.

Większość obserwatoriów tego zakresu promieniowania elektromagnetycznego znajduje się na orbicie, ponieważ ziemska atmosfera pochłania fotony promieniowania gamma. Jednak naziemne teleskopy, takie jak MAGIC, mogą wykorzystać atmosferę w swoich obserwacjach.

Gdy foton promieniowania gamma oddziałuje z atmosferę powstaje elektron i pozyton. Powstające cząstki stają się źródłem kolejnych fotonów gamma (o niższej energii), a te z kolei powodują powstanie kolejnych elektronów i pozytonów. Ilość cząstek rośnie bardzo szybko. Powstaje pęk atmosferyczny (zwany też kaskadą elektromagnetyczną). Elektrony i pozytony poruszają się szybciej niż wynosi prędkość światła w powietrzu i dzięki temu wysyłają promieniowanie Czerenkowa. Cząstki, choć poruszają się z prędkością większą od prędkości światła właściwej dla ośrodka, wciąż nie przekraczają prędkości światła w próżni. Zjawisko jest analogiczne do emisji fali akustycznej (fali uderzeniowej) przez ciało poruszające się z prędkością większą od prędkości dźwięku.

Projekt MAGIC zastąpi projekt High Energy Gamma Ray Astronomy (HEGRA). HEGRA zakończyła działalność w 2001 roku. W ramach projektu promieniowania było badane przez grupę detektorów.

Autor

Anna Marszałek