Mgławica planetarna wewnątrz gromady otwartej to w Drodze Mlecznej rzadka sytuacja. Kosmiczny Teleskop Hubble'a sfotografował tę ciekawostkę.

Mgławica planetarna NGC 2818 znajduje się w gwiazdozbiorze Kompasu (Pyxis), w odległości 10 tysięcy lat świetlnych od Ziemi. Jest rzadkim przykładem mgławicy planetarnej wewnątrz gromady otwartej gwiazd – w tym przypadku jest to gromada NGC 2818A.

Gromady otwarte są luźnymi skupiskami gwiazd, które przez setki milionów lat rozpraszają się. Wchodzące w ich skład gwiazdy żyją zwykle kilka miliardów lat. Obecność mgławicy planetarnej w gromadzie jest więc niezwykle rzadką sytuacją. NGC 2818A jest w kosmicznej skali gromadą bardzo starą – jej wiek szacuje się na miliard lat.

Niezwykła struktura mgławicy NGC 2818 składa się z zewnętrznych warstw gwiazdy podobnej do Słońca, wyrzuconych w przestrzeń międzygwiezdną podczas ostatnich etapów jej życia. Gwiazda pozbyła się ich gdy zaczęło brakować paliwa do podtrzymania reakcji nuklearnych w jej jądrze.

Mgławice planetarne mogą mieć niezwykle skomplikowaną strukturę. W przypadku NGC 2818 trudno jednoznacznie wytłumaczyć jej kształt. Jednak dzięki położeniu wewnątrz gromady, astronomowie mogą przynajmniej poznać takie dane na jej temat, jak wiek i odległość, które w innej sytuacji byłyby nieznane.

Mgławice planetarne na przestrzeni dziesiątek tysięcy lat zanikają. Pozostałe po wybuchu gorące jądro będzie powoli stygło przez kolejne miliardy lat jako biały karzeł. Nasze Słońce przejdzie podobny proces, jednak nie stanie się to wcześniej niż za 5 miliardów lat.

Prezentowane zdjęcie zostało wykonane przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a w listopadzie zeszłego roku za pomocą instrumentu Wide Field Planetary Camera 2. Kolory odpowiadają zakresowi promieniowania emitowanego z obłoków mgławicy w zależności od jej składu: czerwień oznacza świecenie azotu, zieleń wodoru a błękit emisję promieniowania przez atomy tlenu.

Autor

Wojciech Rutkowski