Konstelacja Centaura znajduje się na półkuli południowej. Jest jednym z gwiazdozbiorów skatalogowanych przez greckiego astronoma Ptolemeusza w II wieku, ale we wcześniejszych tekstach greckich wspominali o nim także, między innymi, astronom Eudoksos i poeta Aratus.

Powyższy fragment mapy nieba przedstawia gwiazdozbiór Centaura w towarzystwie otaczających go konstelacji.

W Polsce gwiazdozbiór jest praktycznie niewidoczny, niektóre gwiazdy wschodzą zaledwie kilka stopni nad horyzont. Sąsiaduje z Pompą, Kilem, Cyrklem, Krzyżem Południa, Hydrą, Wilkiem, Muchą oraz Żaglem. Z tym gwiazdozbiorem związane są trzy deszcze meteorów: Centaurydy Alfa, Centaurydy Omicron oraz Centaurydy Theta.

Centaur jest jednym z największych gwiazdozbiorów na niebie. Źródła nie są zgodne co do tego, którego centaura reprezentuje ta konstelacja, ale zazwyczaj przyjmuje się, że jest to Chiron, pół człowiek, pół koń, który był mentorem greckich bohaterów: Herkulesa, Peleusa, Achillesa, Tezeusza oraz Perseusza.

Powyższa ilustracja pochodzi z dzieła Jana Heweliusza pod tytułem „Uranographia” i przedstawia wyobrażenie Centaura na tle gwiazd tworzących jego konstelację.

Chiron był synem króla tytanów Kronosa i nimfy morskiej Filiry. Z wiekiem został znanym i cenionym nauczycielem medycyny, muzyki i polowań. Tragiczny koniec spotkał go po przypadkowym trafieniu jedną ze strzał Heraklesa, która zanurzona była w krwi Hydry, truciźnie, na którą nie było lekarstwa. Będąc synem nieśmiertelnego Kronosa, Chiron sam był nieśmiertelny. Kiedy strzała go trafiła, odczuwał straszliwy ból, ale pozostał przy życiu. Zeus ostatecznie uwolnił centaura od straszliwego bólu, pozwalając mu umrzeć, a później umieścił go na skupieniu niebieskim.

W Centaurze znajdują się dwie z dziesięciu najjaśniejszych gwiazd na niebie. Najjaśniejszą gwiazdą w konstelacji jest Alfa Centauri, która jest również czwartą najjaśniejszą gwiazdą na niebie. Beta Centauri, druga najjaśniejsza gwiazda w Centaurze, jest dziesiątą najjaśniejszą gwiazdą na nocnym niebie.

Mapa pokazuje Centaura – duży gwiazdozbiór nieba południowego oraz większość gwiazd widocznym gołym okiem w trakcie ciemnej nocy. Położenie najbliższej gwiazdy względem Układu Słonecznego, Proximy Centauri, zostało oznaczone czerwonym okręgiem. Jest ona zbyt słaba, aby zobaczyć ją nieuzbrojonym okiem, ale można ją odnaleźć za pomocą niewielkiego teleskopu.

Centaur zawiera wiele fascynujących obiektów głębokiego nieba. Znajduje się tam między innymi Centaurus A, jedna z najjaśniejszych galaktyk na nocnym niebie oraz gromada kulista Omega Centauri, która jest tak jasna, że bez problemu da się ją zobaczyć gołym okiem. Słynna Niebieska Mgławica Planetarna, znana również jako Południowiec, oraz Mgławica Bumerang również znajdują się w Centaurze.

Centaurus A otoczona przez galaktyki satelitarne.

Autor

Avatar photo
Natalia Kowalczyk

Redaktork Naczelna Portalu Astronomicznego AstroNET. Studentka pierwszego roku Computer Physics na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.