Udało się wyznaczyć parametry ruchu obrotowego ciała z kategorii powtarzalnych źródeł miękkich promieni gamma (soft gamma repeater, SGR). Dzięki temu odkryciu możliwe będzie lepsze zrozumienie natury tych niezwykle rzadkich i tajemniczych obiektów.

Dotychczas znanych z całą pewnością jest tylko pięć SGR-ów – jeden w Wielkim Obłoku Magellana (SGR 0526-66) oraz cztery w Drodze Mlecznej, w tym nasz dzisiejszy bohater, SGR 1627-41. Obliczenia wykonane na podstawie danych z kosmicznego teleskopu rentgenowskiego XMM-Newton pozwoliły wywnioskować, że okres obrotu tego ciała wynosi raptem 2,6 sekundy. Wynik ten plasuje go w ścisłej czołówce klasyfikacji znanych magnetarów względem ich prędkości rotacji.

Powtarzalne źródła miękkiego promieniowania gamma bywają klasyfikowane jako podtyp magnetarów – gwiazd neutronowych o polu magnetycznym tysiące razy silniejszym, niż typowe. Ich cechą charakterystyczną jest regularne wysyłanie sygnałów w paśmie niskoenergetycznego (“miękkiego”) promieniowania gamma. Gdy obserwatorium kosmiczne Comptona wykryło SGR 1627-41 w 1998, wyemitował on około setki krótkich błysków w ciągu sześciu tygodni. Jednak zanim zdołano zmierzyć jego okres obrotu, przygasł tak nagle, jak się pojawił.

Przez 10 lat obiekt ten był jedynym magnetarem o nieznanym okresie obrotu. W lecie 2008 wznowił on nagle swą aktywność, jednak przez następne cztery miesiące teleskop XMM-Newton nie mógł skierować na niego swego obiektywu – taki manewr odwróciłby od źródła światła jego panele słoneczne. Ku radości astronomów, SGR 1627-41 “poczekał” – po czterech miesiącach, kiedy rozpoczęto obserwacje, emitowane przezeń światło wciąż było wykrywalne przez detektory teleskopu.

The University of Alabama

Artystyczna wizja magnetara, gwiazdy neutronowej o potężnym polu magnetycznym (linie wychodzące z bieguna gwiazdy przedstawiają jego kształt).

Docelowe pytanie, jakie stawiają sobie naukowcy, to wyjaśnienie pochodzenia różnic między magnetarami a “zwyczajnymi” gwiazdami neutronowymi. Obecnie uważa się, że kluczowy jest tu ruch obrotowy w momencie powstawania gwiazdy – szybko (kilka tysięcy razy na sekundę!) wirujący magnetar, w którego wnętrzu zachodzą procesy przepływu materii, może stawać się wielkim dynamem, produkującym ogromne pole magnetyczne.

Taki postulat oznacza, że obiekt obracający się nawet tak szybko jak SGR 1627-41, musiał od chwili swych narodzin istotnie zwolnić. Ponieważ jednak wokół SGR 1627-41 udało się zaobserwować (poprzez odbijające się od nich promieniowanie samego magnetara) resztki jego macierzystej supernowej, nie może on być starszy niż ok. 10000 lat. Dlatego też jego wiek szacuje się na kilka tysięcy lat.

Obserwatorom pozostaje na razie czekać na kolejną fazę aktywności SGR 1627-41. Pomiary przeprowadzone w jej trakcie pozwoliłyby znaleźć kolejną bardzo istotną charakterystykę tej gwiazdy, czyli jej prędkość spowalniania.