Wczoraj astronomowie ponformowali o nowym odkryciu w Pasie Kuipera. Obiekt 2001 KX76 jest porównywalny wielkością z księżycem Plutona – Charonem.

Odkrycia dokonał zespół astronomów z Obserwatorium Lowella (MIT) i z Large Binocular Telescope Observatory. Znaleziono go na zdjęciach wykonanych 4-metrowym teleskopem w Cerro Tololo (Chile)

To bez wątpienia najjaśniejszy obiekt Pasa Kuipera, jaki znamy, a więc i największy – powiedział Robert Millis, kierownik Obserwatorium Lowella i prowadzący przedsięwzięcie. – Nie wiemy dokładnie, jaki jest duży – to zależy, jakie przyjmiemy założenia odnośnie stosunku jego jasności do wielkości.

Te założenia bazują na określeniu tzw. albedo, czyli zdolności odbijania światła przez obiekt. Jasność ciała niebieskiego jest funkcją jego rozmiaru oraz tego, jak bardzo odbija światło, które nań pada. Dlatego do określenia rozmiaru obiektu niezbędne jest choćby przybliżone określenie wartości albedo. W przeszłości, badając obiekty Pasa Kuipera, astronomowie szacowali ich albedo na 4%. Wartość ta została obliczona na podstawie badań składu chemicznego tych ciał. Jeśli przyjąć tę wartość albedo również dla 2001 KX76, to jego średnica wynosi ok. 1270 km, czyli więcej niż liczy sobie największa planetoida – Ceres (932 km) i księżyc Plutona – Charon (1200 km).

Na początku tego roku astronomom udało się bezpośrednio zmierzyć wartość albedo innego dużego obiektu Pasa Kuipera – Varuny. Wartość ta wynosi ok. 7%. Jeśli przyjąć, że 2001 KX76 ma podobne albedo, to jego średnica wynosiłaby ok. 960 km – nadal więcej niż rozmiary Ceres i Varuny (900 km).

Odkrycie 2001 KX76 to zapewne kolejny pretekst do podgrzania dyskusji na temat klasyfikacji Plutona. Ostatnie odkrycia niejako zamykają 2275-kilometrową przerwę między Pasem Kuipera a orbitą Plutona. Dlatego niektórzy naukowcy nalegają, aby zaklasyfikować Plutona jako obiekt Pasa Kuipera i planetę, bądź całkowicie pozbawić go statusu planety. Faktem jest, iż wiele cech obiektów Pasa Kuipera dotyczy również Plutona. Przykładowo, duża część obiektów transneptunicznych posiada orbitę podobną do orbity Plutona – jej cechą charakterystyczną jest to, że dwa okrążenia Słońca trwają tyle, co trzy okrążenia Słońca przez Neptuna. Badania spektroskopowe pokazują, że skład chemiczny Plutona jest podobny do tego, którym cechują się obiekty Pasa Kuipera.

Mamy powody wierzyć, że są tam jeszcze większe obiekty, może nawet tak duże jak Pluton, lub od niego większe – dodał Millis. – Dopóki nie zbadamy dokładnie Pasa Kuipera, nie możemy udawać, że wiemy wszystko o granicach Układu Słonecznego.

2001 KX76 znajduje się obecnie ok. 6,4 mld km od Ziemi. Jego orbita jest nachylona pod kątem ok. 20 stopni do płaszczyzny orbity głównych planet, jednak jej dokładny kształt nie jest znany. Pomiary koloru obiektu wykazały, że ma on czerwonawą barwę, typową dla wielu małych obiektów transneptunicznych.

Autor

Tomasz Lemiech