W niewielkiej galaktyce znajduje się mgławica, jasny obłok gazu i pyłu, a w niej rodzina nowo narodzonych gwiazd. Gdyby nie śmierć masywnych słońc przed milionami lat, ta gwiezdna porodówka nie mogłaby powstać.

Mgławica oznaczona Henize 206 i pozostałości gwiazd które wybuchły są doskonale widoczne na zdjęciu dostarczonym przez Kosmiczny Teleskop Spitzera. Henize 206 znajduje się w pobliskim, odległym o około 163 tysiące lat świetlnych, Wielkim Obłoku Magellana i jest miejscem życia tysięcy gwiazd, których wiek waha się od 2 do 10 milionów lat.

Zdjęcie jest doskonałym przykładem cyklu narodzin i śmierci dającej początek nowym gwiazdom we Wszechświecie” – powiedział dr Varoujan Gorjian z Jet Propulsion Laboratory kierujący ostatnimi badaniami.

Podobnie jak w innych miejscach narodzin gwiazd, nowe słońca powstają tam, gdzie kończące życie gwiazdy wybuchają jako supernowe, tworząc fale uderzeniowe rozchodzące się w obłokach kosmicznego gazu i pyłu. Zostają one sprężone, a przyciągająca siła grawitacji umożliwia tworzenie się następnych pokoleń gwiazd. W przyszłości część z nich także wybuchnie jako supernowe, rozpoczynając kolejny podobny cykl. Proces zachodzi w najodleglejszych zakamarkach Wszechświata. Także nasze Słońce, planety i my sami powstaliśmy dzięki unicestwieniu wielu pokoleń gwiazd.

Zdjęcie ze Spitzera przedstawia obraz takiego właśnie wydarzenia. Dzięki utrwaleniu promieniowania podczerwonego z Henize 206, teleskop był w stanie spojrzeć poprzez pochłaniające zwykłe światło obłoki pyłu. Powstały obraz ukazuje w fałszywych kolorach młode gwiazdy jako jasne, białe punkty, a otaczający je gaz i pył jako niebieskie, zielone i czerwone obszary. Widoczny jest także pierścień zielonego gazu, pozostałość po wybuchu supernowej.

Przed wykonaniem zdjęć przez Teleskop Spitzera istniały tylko zwodzące ślady nowo narodzonych gwiazd prześwitujące przez pokrywę pyłową – powiedział Gorjian.

Obserwacje są dla astronomów laboratorium do badania wczesnego Wszechświata, gwiezdnych narodzin i cykli życiowych gwiazd. Wielki Obłok Magellana jest bardzo odmienny od wielkich galaktyk. Gaz wypełniający go zawiera niewiele pierwiastków ciężkich, takich jak żelazo. Ich oilość to około 20-50 procent ilości, którą obserwujemy w gwiazdach i obłokach gazowych w Drodze Mlecznej. Niska zawartość tych pierwiastków pozwala na traktowanie sąsiedniej galaktyki jako przybliżenia wczesnego Wszechświata i obserwacje takiego życia gwiazd, jakie miało miejsce miliardy lat temu.

Henize 206 została po raz pierwszy skatalogowana w latach pięćdziesiątych przez dr Karla Henize'a, astronoma, który został astronautą NASA. W 1985 roku odbył on podróż promem kosmicznych Challenger. Zmarł w 1993 roku w wieku 66 lat w czasie zdobywania Mount Everestu.

Kosmiczny Teleskop Spitzera został wystrzelony 25 sierpnia 2003 roku i stał się czwartym wielkim obserwatorium kosmicznym (po Teleskopie Hubble'a, Chandrze i CGRO). Obserwuje Wszechświat w promieniowaniu podczerwonym.

Mgławica Henize 206 w Wielkim Obłoku Magellana sfotografowana w świetle widzialnym oraz za pomocą dwóch instrumentów na pokładzie Kosmicznego Teleskopu Spitzera.

Autor

Michał Matraszek