Pełne kolorów zdjęcie z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium La Silla w Chile prezentuje gromadę gwiazd NGC 3590. Na tle krajobrazu ciemnych pasm pyłu i bogato ubarwionych obłoków świecącego gazu widać jasno błyszczące gwiazdy. To małe gwiezdne zgromadzenie daje astronomom informacje na temat powstawania i ewolucji gwiazd – a także wskazówki dotyczące struktury ramion spiralnych naszej galaktyki.

NGC 3590 to mała gromada otwarta gwiazd położona około 7500 lat świetlnych od Ziemi, widoczna w gwiazdozbiorze Kila. Obejmuje kilkadziesiąt gwiazd luźno związanych ze sobą grawitacyjnie i ma prawie 35 milionów lat.

Gromada nie tylko jest ładna, ale na dodatek bardzo pożyteczna dla astronomów. Badając tę właśnie gromadę – i inne pobliskie – astronomowie mogą poznawać własności dysku spiralnego naszej galaktyki Drogi Mlecznej. NGC 3590 znajduje się w największym pojedynczym segmencie ramienia spiralnego, który widać z naszego miejsca w galaktyce: spiralnej strukturze Kila.

Droga Mleczna ma kilka ramion spiralnych, długich, zakrzywionych strumieni gazu i gwiazd rozciągających się od centrum galaktyki. Ramiona te – dwa duże wypełnione gwiazdami oraz dwa mniejsze, uboższe w gwiazdy – zostały nazwane od konstelacji, w których są najlepiej widoczne [1]. Spiralną strukturę Kila widać z Ziemi jako fragment nieba bardzo usiany gwiazdami w małym ramieniu Kila-Strzelca.

Mapka przedstawia południowy gwiazdozbiór Kila. Czerwonym kółkiem oznaczono położenie gromady NGC 3590.

Nazwa ramienia – Kil – jest bardzo odpowiednia. Ramiona spiralne są jakby falami spiętrzonego gazu i gwiazd przetaczającymi się przez dysk galaktyczny, wywołując gwałtowne procesy powstawania gwiazd i pozostawiając w ich efekcie gromady takie jak NGC 3590. Odnajdując i obserwując młode gwiazdy takie jak w NGC 3590, można ustalić odległości do różnych części ramiona spiralnego, poznając dzięki temu lepiej jego strukturę.

Typowa gromada otwarta może zawierać od kilkudziesięciu do nawet kilku tysięcy gwiazd i dostarcza astronomom wskazówek na temat ewolucji gwiazdowej. Gwiazdy w gromadach takich jak NGC 3590 rodzą się mniej więcej w tym samym czasie z tego samego obłoku gazu, czyniąc gromady te idealnymi miejscami do testowania teorii powstawania i ewolucji gwiazd.

Zdjęcie z instrumentu Wide Field Imager (WFI) na 2,2-metrowym teleskopie MPG/ESO w La Silla pokazuje gromadę oraz otaczający ją gaz, który świeci w odcieniach kolorów pomarańczowego i czerwonego z powodu promieniowania pochodzącego od pobliskich gorących gwiazd. Duże pole widzenia WFI pozwoliło uchwycić także olbrzymią liczbę gwiazd tła.

Dla uzyskania zdjęcia wykonano wielokrotne obserwacje za pomocą różnych filtrów, aby zarejestrować różne barwy. Fotografia została utworzona poprzez połączenie zdjęć wykonanych w widzialnej i podczerwonej części widma oraz poprzez specjalny filtr zbierający światło tylko od świecącego wodoru.

Uwagi

[1] Te cztery ramiona noszą nazwy: Kila-Strzelca, Węgielnicy, Tarczy-Centaura, oraz Perseusza.

Autor

Avatar photo
Redakcja AstroNETu