We wtorek 25 lutego 2003 Europejska Agencja Kosmiczna (European Space Agency – ESA) i Amerykańska Fundacja Nauki (National Science Foundation – NSF) podpisały umowę w sprawie budowy największego ziemskiego radioteleskopu. Alma – Atacama Large Millimeter Array zostanie zbudowana na terenie chilijskiej pustyni Atakama.

Ten piaszczysto – kamienny, położony na wysokości niemal 5000 metrów obszar słynie z niezwykle suchego klimatu. Roczne opady nie przekraczają tam 50 mm. Stanowi więc wymarzone miejsce do obserwacji Wszechświata w falach z zakresu pomiędzy promieniowaniem mikrofalowym i podczerwonym – a więc o długościach rzędu ułamków milimetrów. W tych właśnie, wyjątkowo silnie pochłanianych przez znajdującą się w powietrzu parę wodną, długościach fal można obserwować powstawanie nowych układów planetarnych wokół gwiazd, tworzenie się galaktyk i gromad galaktyk, oraz badać skład chemiczny materii międzygwiazdowej (a zwłaszcza wykrywać znajdujące się w niej molekuły związków organicznych).

Planowany instrument astronomiczny ma się składać z sześćdziesięciu czterech współpracujących ze sobą radioteleskopów, o czaszach o średnicy 12 metrów każdy. Zbierany przez każdą z czasz sygnał będzie przesyłany do centralnego komputera. Tam cyfrowa obróbka danych pozwoli na uzyskanie informacji o kilka rzędów wielkości dokładniejszych od dotychczas uzyskiwanych danych. Pierwsze testy prototypu systemu planowane są już w przyszłym roku, a rozpoczęcie normalnych obserwacji powinno nastąpić w roku 2011.

Autor

Marcin Marszałek