Brytyjska astronom, niesłusznie pominięta w Nagrodzie Nobla z 1974 roku, współodkrywczyni pulsarów.

Urodzona 15 lipca 1943 roku w Lurgan w Północnej Irlandii, Jocelin Bell rozpoczęła swoją przygodę z astronomią już w wieku kilkunastu lat. Jej ojciec, architekt, był projektantem obserwatorium w Armagh, więc miała kontakt z jego pracownikami, którzy zachęcali ją do podążania ścieżką nauki. Niestety, nie miała łatwo. Już w liceum utrudniano jej życie. Nie chciano jej pozwolić uczęszczać na kierunek techniczny, ponieważ była dziewczyną. Dopiero po stanowczej interwencji rodziców utworzono klasę z trzema dziewczynami. Bell była najlepsza w klasie.

Studiowała na Uniwersytecie w Glasgow, gdzie w 1965 roku uzyskała licencjat z fizyki. Obroniła również doktorat z radioastronomii w 1969 roku na Uniwersytecie w Cambridge.

Pierwsze pulsary odkryła w 1967 roku. Na początku jej współpracownicy, w tym jej promotor Anthony Hewish, nie chcieli uznać jej odkrycia. Twierdzili, że bardzo regularne pulsy – odczyty z radioteleskopu (w którego budowę zresztą była zaangażowana) – są tylko błędami odczytu. Możliwe, że nawet spowodowanymi przez ludzi. Jocelin nie poddała się i w przeciągu paru miesięcy odkryła kolejne 3 gwiazdy pulsujące, czym dowiodła poprawności swoich przypuszczeń.

Pulsar to wysoko zmagnetyzowana, kręcąca się gwiazda neutronowa (lub biały karzeł), emitująca fale radiowe w rytmie jej obrotów. Pulsary oryginalnie nazywano LGM (Little Green Men – ang. mali zieloni ludzie). Nazwę ,,pulsary” wymyślił dziennikarz chcący uprościć początkową nazwę: „szybko kręcące się gwiazdy neutronowe”.

Jocelyn Bell wykładała na Uniwersytecie w Southampton (1970-73). Została profesorem na Uniwersytecie Collage London (1974-82), jednocześnie wykładała na Otwartym Uniwersytecie (1973-87). Pracowała w Królewskim Obserwatorium w Edynburgu (1982-82), następnie wróciła na Otwarty Uniwersytet (1991-2001) jako profesor. W 2001 roku została mianowana dziekanem wydziału nauk ścisłych na Uniwersytecie w Bath, a W 2004 roku przejęła stanowisko profesora wizytującego na Uniwersytecie Oksfordzkim.

W 1974 roku Anthony Hewish i Martin Ryle zostali nagrodzeni Nagrodą Nobla za badania pulsarów. Zdaniem wielu osób, nie tylko ze środowiska naukowego, pominięcie Jocelyn Bell w tej nagrodzie było jedną z najbardziej kontrowersyjnych decyzji komitetu. Mimo że nie dostała Nagrody Nobla, Bell nie zgłosiła uwag do werdyktu komitetu noblowskiego. Jednak nie poddała się i kontynuowała swoją naukową karierę. Została wyróżniona wieloma innymi nagrodami, między innymi Medalem Herschela, przyznawanym przez Królewskie Towarzystwo Astronomiczne, Orderem Imperium Brytyjskiego w klasie Dame Commander oraz otrzymała doktorat honoris causa Uniwersytetu Harvarda.

Jecelyn Bell została również symbolem emancypacji kobiet w nauce. Zachęcała i wspierała kolejne pokolenia. Przekazała 3 milionów dolarów z nagrody Beakthrough Prize in Fundamental Physics za odkrycie pulsarów na stypendia doktoranckie dla kobiet, studentów – imigrantów oraz ludzi z niedoreprezentowanych grup społecznych.

Autor

Urszula Ulanowska