30 lat temu, 2 marca 1972 roku, w kosmos wysłana została sonda Pionier 10. Podczas ostatniego weekendu naukowcy próbowali się z nią skontaktować. Nagłówkiem tej informacji już zdradziłem, że sonda odpowiedziała 🙂

2 marca 2002 naukowcy obsługujący radioteleskop w należącym do Jet Propulsion Laboratory ośrodku kontroli Deep Space Network w Madrycie nawiązali kontakt radiowy z sondą. Ostatnio udało się tego dokonać w 9 lipca 2001.

W piątek wysłano do sondy „zapytanie o zdrowie”. Odpowiedź przyszła 22 godziny i 30 minut później. Tyle czasu zajmuje sygnałowi radiowemu podróż tam i z powrotem. Pioneer 10 jest w tej chwili prawie 80 razy dalej od Słońca niż Ziemia (dalej doleciał tylko Voyager 1). Zmierza w kierunku konstelacji Byka, najbliższą nam gwiazdę tej konstelacji minie za 2 miliony lat.

Sonda raportowała na Ziemię, że zasilanie jest wciąż wystarczające, żeby działał nadajnik oraz ostatni z przyrządów sondy – licznik promieniowania Geigera.

Pokładowy generator radioizotopowy (paliwem jest Pluton 238 z czasem rozpadu połowicznego wynoszącym 92 lata) działa nadal (zasila nadajnik, odbiornik i licznik Geigera). Jak długo będzie działał nie wiadomo, ale daje około 65% mocy ze 155 watów jakie dawał na początku misji. Nadajnik sondy ma moc 8 watów. Temperatura na pokładzie utrzymuje się w dopuszczalnych granicach.

Wystrzelona 2 marca 1972 roku sonda Pionier 10 została skonstruowana przez zakłady TRW Inc. z Redondo Beach w Kalifornii. Aktualnie sonda podróżuje w przestrzeni z prędkością 12,24 km/s względem Słońca i znajduje się w odległości 11,9 miliardów kilometrów od Ziemi.

Sondę wysłano rok wcześniej niż bliźniaczą sondę Pioneer 11, która jest już nieczynna (zamilkła w grudniu 1995 roku – wyczerpał się generator radioizotopowy). Zadaniem obu maszyn było przedarcie się przez pas planetoid i – po raz pierwszy w historii – dotarcie do Jowisza. Pionier 10 jako pierwszy zbadał pasy radiacyjne największej z planet Układu Słonecznego, określił jej pole magnetyczne, oraz ustalił, że jest w znacznej swej większości ciekłą planetą.

W 1983 Pionier 10 stał się pierwszym wykonanym przez człowieka pojazdem, który minął orbitę Plutona. Nadal prowadził badania naukowe.

Być może błąkając się po Wszechświecie Pionier 10 lub 11 zostanie przechwycony przez inną cywilizację. Jakie przesłanie im niesiemy? Rysunek przedstawia właśnie to przesłanie. Zapisano na nim jak wyglądamy, gdzie mieszkamy i co wiemy o otaczającym nas świecie. Nie wiemy czy ktokolwiek bedzie umiał to odczytać. Plakietka wieziona przez sondy Pioneer jest jednak romantyczną próbą przekazania Obcym informacji o naszej cywilizacji.

Oficjalnie misję zakończono 31 marca 1997 roku, jednak słaby sygnał sondy nadal jest śledzony przez DSN i stanowi element badań nad technikami komunikacji.

Od czasu wystrzelenia większość konstruktorów i opiekunów sondy już dawno przeszła na emeryturę, a sonda wciąż pracuje. Dr. James Van Allen z University of Iowa nadal analizuje dane uzyskiwane przy pomocy licznika Gaigera. Obserwuje, że natężenie promieniowania kosmicznego wciąż maleje i jak dotad sonda nie dotarla do heliopauzy.

Autor

Marcin Marszałek