Cząstka elementarna należąca do leptonów, mająca bardzo niewielką, lecz niezerową masę, zerowy ładunek elektryczny, oraz spin 1/2 (jest fermionem). Neutrina mają bardzo małą masę, jednak jest ich bardzo dużo w przestrzeni. Produkowane są w gwiazdach, w wybuchach supernowych, oraz powstały na samym początku – podczas Wielkiego Wybuchu.

Zanim odkryto istnienie neutrin, badania rozpadu promieniotwórczego wykazywały, że część energii po prostu znikała. Wzbudzało to niemałe przerażenie tych osób, które przeprowadzali takie badania – stanęli bowiem przed wyborem: poprawienia teorii, która tłumaczy wyniki, lub obalenia prawa zachowania energii.

Dlatego właśnie propozycja Wolfganga Pauliego wprowadzenia nowej cząstki elementarnej, choć on sam nazwał ją „desperacką”, została szybko i chętnie przyjęta. Jego nowa cząstka, którą obdarzono wdzięcznym mianem neutrina, miała unosić energię znikającą podczas rozpadu beta. Pomysł mógł wzbudzić wiele kontrowersji, ponieważ neutrino musiałoby być niezwykle przenikliwe i wędrować przez wszechświat prawie nie oddziaływując z materią, a to oznaczałoby, że byłaby praktycznie niewykrywalna.

Mimo tych pesymistycznych założeń, w roku 1956 Friedrick Reines i Clyde Cowan odkryli neutrina, badając ich strumień pochodzący z reaktora jądrowego.

Okazało się następnie, że istnieje kilka rodzajów (zapachów) neutrin. Te najwcześniej wykryte nazwano elektronowymi – mogą one, oddziałując z jądrem atomu, wytwarzyć elektrony. Dwa inne rodzaje neutrin otrzymały nazwy od swoich partnerów w Modelu Standardowym – neutrino mionowe i taonowe. W reakcjach z jądrem atomu te rodzaje neutrin mogą wytworzyć odpowiednio miony lub taony.

W 1989 roku przeprowadzono eksperyment, który wykazał, że nie istnieje więcej neutrin aktywnych, ponad te trzy już znane. Każdy rodzaj neutrina ma swój odpowiednik – antyneutrino – w antymaterii.

Neutrina, podczas propagacji w przestrzeni, mogą zmieniać swój rodzaj (zapach) – zjawisko to jest nazywane oscylacją neutrin.

Autor

Andrzej Nowojewski