Kosmiczny Teleskop Hubble’a zaobserwował pozostałości po supernowej, oznaczone numerem 1E 0102.2-7219. Dane z teleskopu mogą dostarczyć informacji o wydarzeniu, w wyniku którego wybuchająca gwiazda odrzuciła swoją zewnętrzną otoczkę.

1E 0102.2-7219 jest pozostałością po supernowej, która wybuchła około 1700 lat temu w Małym Obłoku Magellana. Poszczególne fragmenty pozostałości poruszają się z różnymi prędkościami i w różnych kierunkach, oddalając się od miejsca eksplozji supernowej. Te, które poruszają się w kierunku Ziemi, na zdjęciu zaznaczone są w kolorze niebieskim, natomiast gaz oddalający się od naszej planety, został pokolorowany na czerwono. Średnia prędkość, jaką osiągnęły wstęgi gazu, 3,2 milionów kilometrów na godzinę. Z taką prędkością można wybrać się na Księżyc i z powrotem w zaledwie 15 minut.

Na podstawie zdjęć archiwalnych Teleskopu Hubble’a, naukowcom udało się przewidzieć dokładniejszą datę wybuchu supernowej oraz położenie jej centrum. Wcześniej uważano, że do tego wydarzenia mogło dojść między 1000 a 2000 lat temu. Teraz wiemy, że wydarzyło się to ok. 1700 lat temu, u schyłku Cesarstwa Rzymskiego. Jednak zjawisko było widoczne jedynie na południowej półkuli. Nie zachowały się też żadne zapisy na ten temat.

Pozostałość po supernowej w sąsiedztwie obszaru gwiazdotwórczego N 76 (prawy górny róg).

W celu określenia czasu eksplozji zbadano obłoki tlenu wyrzuconego przez supernową. Jako że zjonizowany tlen najjaśniej świeci w świetle widzialnym, jest on doskonałym znacznikiem. Przy pomocy Hubble’a zidentyfikowano 22 skupiska tlenu, poruszające się z największą prędkością. Materia międzygwiezdna najmniej je spowolniła. Prześledzenie ruchu tych obłoków gazu wstecz pozwoliło na zlokalizowanie miejsca, z którego zaczęły się rozchodzić, czyli miejsce wybuchu supernowej. Kiedy było ono już znane, można było obliczyć, ile czasu skupiskom tlenu zajęła podróż od miejsca wybuchu do ich aktualnej lokalizacji.

Dodatkowym badaniem przeprowadzonym przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a był pomiar prędkości obiektu, podejrzewanego o bycie gwiazdą neutronową, który został wyrzucony podczas wybuchu. Szacuje się, że może się poruszać z prędkością ponad 3 milionów kilometrów na godzinę od miejsca wybuchu supernowej. Obiekt ten został odkryty przez Bardzo Duży Teleskop – VLT (ang. Very Large Telescope), we współpracy z Obserwatorium rentgenowskim Chandra.

1E 0102.2-7219 – pozostałość po supernowej zlokalizowana w Małym Obłoku Magellana, galaktyce satelitarnej Drogi Mlecznej, odległej o zaledwie 200 000 lat świetlnych.

Autor

Avatar photo
Anna Wizerkaniuk

Absolwentka studiów magisterskich na kierunku Elektronika na Politechnice Wrocławskiej, członek Zarządu Klubu Astronomicznego Almukantarat, miłośniczka astronomii i książek